افراد صفراوی دارای اندام لاغر , بدنِ گرم , پوست خشک , زبری پوست , پرکار و فعال , کم خواب , تمایل به سردی ها و ترشی ها , رفتار تند و واکنش سریع , تحمل گرسنگی , تمایل به هوای خشک , زردی پوست و زبان و چشم , تند بودن ضربان قلب و نبض , حس برتری جویی و تسلط می باشند.
صفرا :
مزه ی صفرا تلخ و زرد رنگ است. در کبد تولید شده و موجب تسهیل حرکت خون در عروق میشود و دو حالت دارد:
یکی این که مقداری از صفرا وارد خون شده و به همهء اندام ها می‌رود و حالت دیگر اینکه در کیسه ای به نام کیسه صفرا ذخیره میشود.
اگر صفرا بیش از حد طبیعی با خون آمیخته شود شخص دچار زردی و یرقان میگردد و از حالت اعتدال خارج می شود. در حالت طبیعی مقداری صفرا وارد روده ها می گردد و باعث افزایش حرکت روده میشود و از آنجا دفع میگردد.
علائم غلبه صفرای غیرطبیعی:
- تلخی دهان
- سردرد زیاد
- به دلیل خشکی مزاج امکان یبوست مزاج زیاد است
- شوره سر
- پرخاشگری
- بهانه‌جویی
- کم حوصلگی
- خارش بدن
- حالت تهوع
- بی خوابی
- ترک خوردن پوست دست و پا
- زردی رنگ چشم و پوست
- خشکی دهان و بینی و عطسه زیاد
- پوست گرم و خشک
- جوش و آکنه های پوستی
- بی اشتهایی
- پرکاری تیروئید
اصلاح افراد صفراوی مزاج:
غذاهایی که این مزاج را اصلاح میکند , عبارتند از:
- شربت سکنجبین روزی یک لیوان
- ترشیجات طبیعی مانند: لیمو ترش , آب زرشک طبیعی , شربت عسل با لیموی تازه , شربت خاکشیر , آب انار ترش , نارنج , آلو بخارا , آلوچه و تمر هندی به صورت دم کرده استفاده شود , البته اگر همراه با اصلاح کننده آن استفاده کنید مثلا لیموترش حتما باید همراه با عسل استفاده شود.
به عنوان یک قانون کلی برای درمان افراد صفراوی مزاج باید گفت که این افراد چون کبد گرم و گوارش سرد دارند بایستی برای تعادل مزاج , خوراکی های سرد را همراه با مصلح آن استفاده کنند که دچار سردی نشوند .مثلا خیار , پرتقال که سرد است باید همراه با مصلح آن نمک استفاده شود.
ساده ترین و عاقلانه ترین روش برای اصلاح مزاج , شناخت نوع مزاج , نوع غذا و مصرف به موقع مواد غذایی مناسب است تا سیستم ایمنی بدن تقویت گردد. تخلیه معده این افراد به روش قی کردن , بسیار مناسب می باشد. در واقع کار حکیم آن است که به طرق مختلف پیشنهاد شده سنتی , حرارت بدن بیمار را پایین تر بیاورد.
غذاهای مفید برای افراد صفراوی :
همانطور که گفتیم افراد صفراوی مزاج چون کبد گرم و گوارش سرد دارند بایستی خوراکی های سرد را همراه با مصلح آن استفاده کنند که دچار سردی نشوند.
- میوه های سرد از جمله , لیمو شیرین , پرتقال , گریپ‌فروت , کاهو , کیوی , انار ترش
- مثلا خیار و گوجه فرنگی , پرتقال و کیوی همراه با مصلح آن نمک استفاده شود.
- هندوانه همراه با مصلح آن دارچین استفاده شود.
- همچنین سیب زمینی , نان جو , هویج , لیموعمانی , کدو خورشتی , سبزیجات , گشنیز , اسفناج , باید با مصلح آن استفاده شود.
اگر چه بر اساس نظر طب سنتی , خوراکی های گرم را برای افراد صفراوی منع می کنند اما بدون ترس و نگرانی می توانید از خوراکی های گرم استفاده کنید از جمله :
انگور , عسل , انجیر , مغز بادام شور , گردو , نعنا , بادام شیرین , پسته , نخود , پیاز , سیر , فندوق , شیره انگور , ادویه جات گرم مانند: دارچین , زنجبیل , زعفران , فلفل و سیاه دانه استفاده کنید .
البته توصیه ی ما این است که همیشه خوراکی ها را همراه با مصلح آن استفاده کنید.
غذا های مضر برای افراد صفراوی:
چای سیاه , قهوه , سرخ کردنی ها , غذاهای پرچرب و پرحجم , پیتزا , همبرگر , سوسیس , گوشت قرمز و انواع غذاهای گوشتی, شیر , ماست , انواع نوشابه , انواع شیرینی , موز , بادمجان , خیار , گوجه فرنگی و کاهو که سرد است نباید بدون مصلح آن مصرف شود. چون که مصرف آنها در زمستان بیماری زا است و بهتر است در زمستان بیشتر چیزهای گرم استفاده شود.
افراد صفراوی در تابستان که فصل گرم و خشک است باید غذاهای گرم و خشک , همراه با مصلح آن (اصلاح کننده ضرر )استفاده کنند. مثلا در صورت مصرف خرما باید پس از آن آب نوشیده شود.
به خاطر داشته باشید که هر یک از اخلاط در جای خاصی از بدن ممکن است به طور غیرطبیعی غلبه کند مثلا اگر صفرا در سر غلبه کنند موجب سردرد هایی در ناحیه جلوی سر و احتمالا ریزش مو در این ناحیه گردد. اگر چنانچه صفرا در دستگاه گوارش غلبه کند , نتیجه آن سوزش جگر همراه با عطش شدید است ولی اگر در کیسه صفرا بیش از حد جمع شود منجر به سرطان کبد میشود.
ناگفته نماند که افراط در مصرف سردی ها باعث غلبه سردی بر بدن میشود , ممکن است پایه مزاج فرد گرم باشد ولی در اثر مصرف بیش از حد سردی ها دچار بیماری های سرد (مثلا روماتیسم و آرتروز و …) شود و سردی در اندام های پایینی او غلبه کند.
توصیه ی آخر این که افراد صفراوی مزاج باید روزانه 45 دقیقه ورزش های سبک از جمله , یوگا انجام دهند و یک روز در میان به حمام بروند , همچنین با در پیش گرفتن رژیم غذایی گیاهی و انجام روزه پاک سازی به زودی طبع آنان اصلاح و از کسالت و بیماری و رهایی خواهند یافت.
طرز تهیه شربت سکنجبین برای افراد صفراوی مزاج:
این شربت سالمترین و پرخاصیتترین شربت سنتی ایران بوده و برای پاکسازی و تقویت کبد توصیه میشود ضمن اینکه بهترین دارو برای پیشگیری از بیماری ها می باشد , زیرا مصرف روزانه یک لیوان از آن کبد را تنظیم کرده و عمل سوخت و ساز به خوبی انجام میشود.
طرز تهیه :
- دو لیوان عرق نعنا را با یک لیوان سرکه طبیعی انگور خانگی مخلوط کنید. سپس آن را روی حرارت ملایم بگذارید , وقتی به جوش آمد آن را از روی حرارت بردارید , پس از سرد شدن یک لیوان عسل به آن اضافه کرده و حل کنید.
- در زمان مصرف یک سوم لیوان شربت سکنجبین و بقیه دیگر را از آب پر کنید و روزی یک لیوان با معده خالی میل کنید.
منبع: راز شفا / احمدمختاری نیا
