کیست های تخمدان , کیسه های پر از مایعی هستند که در داخل یا بر روی تخمدان رشد میکنند. اکثر کیست های تخمدان غیر سرطانی هستند و ضرری ندارند اما گاهی اوقات یک کیست ممکن است سرطانی شود. کیست های سرطانی بیشتر احتمال دارد که در خانم های بالای 40 سال ایجاد شوند.
انواع کیست های تخمدان:
انواع مختلفی از کیست های تخمدان وجود دارد.
شایع‌ترین نوع کیست های تخمدانی را کیست های فولیکولر (Follicular)تشکیل می‌دهند. در این نوع کیست ها , یک فولیکول رشد نموده و پر از مایع میگردد. قطر این نوع کیست ها ممکن است تا 5 سانتی متر بشود و معمولا بطور منفرد و تکی دیده میشوند.کیست های کوچک چندتایی که در تخمدان ها ایجاد میشوند احتمالا به علت اختلالات هورمونی تشکیل میگردند و این بیماری را اصطلاحا ” سندروم تخمدان پلی کیستیک “یا به اختصار PCO مینامند.
کیست هایی ممکن است در کورپوس لوتئوم (جسم زردی که از یک فولیکول بعد از رها شدن تخمک ایجاد میشود) به وجود آید. این کیست ها پر از خون بوده و اندازه آنها می تواند تا 3 سانتی متر هم رشد کند.
کیست های دِرموئید(Dermoid) کیست هایی هستند که حاوی سلول هایی میباشند که به طور طبیعی در همه جای بدن یافت میشوند (مثل سلول های پوست و مو).
کیست آدنوم(Cystadenoma) کیستی است که بر اثر رشد یک نوع سلول در تخمدان ایجاد میگردد. در مورد نادری دیده شده است که یک کیست آدنوم تمام محوطه شکم را فرا گرفته است.
علائم وجود کیست های تخمدان:
اکثر کیست های تخمدان هیچگونه علائم و مشکلی ایجاد نمی کنند , اما بعضی از آنها میتوانند باعث ایجاد علائم زیر شوند:
✔احساس ناراحتی در شکم
✔قاعدگی های نامنظم که گاهی اوقات باعث از دست رفتن خون زیادی میشود
✔خونریزی های بعد از یائستگی
کیست های بزرگ میتوانند بر روی مثانه فشار آورده و باعث احتباس ادراری و یا نیاز به مراجعات مکرر به توالت برای دفع ادرار شوند.
عوارض وجود کیست ها:
اگر یک کیست تخمدان پاره شود و یا پیچ بخورد , درد شدید شکم , تهوع و تب ممکن است ایجاد شود. کیست ها ممکن است به قدری بزرگ شوند که باعث گردند شکم متسع و بزرگ شود.
در موارد نادری ممکن است قبل از بلوغ , یک کیست , هورمون جنسیِ استروژن تولید نماید و منجر به ظهور علائم جنسی در سنین پایین شود.
بعضی از کیست های تخمدانی تولید هورمون های جنسی مردانه میکنند و باعث میشوند که خانم هایی که چنین کیست هایی را دارند ویژگی های مردانه ای از خود نشان دهند(مانند رویش مو در صورت)
درمان کیست ها:
گاهی اوقات کیست ها را به طور تصادفی در هنگام معاینات معمول زنانگی کشف می کنند. اگر شما علایم وجود کیست را دارید , پزشک برای کشف این موضوع اقدام به معاینه شما خواهد نمود. همچنین ممکن است از شما سونوگرافی شود و یا این که لاپاراسکوپی انجام شود تا وجود کیست , تایید شده و اندازه بزرگی آن و محل آن مشخص گردد.
در صورتی که پزشک بخواهد ببیند که آیا کیست سرطانی است یا خیر , ممکن است از شما آزمایش خون بگیرد.
کیست های تخمدانی ممکن است بدون هیچگونه درمانی ناپدید شوند , با این حال می‌توان اندازه کیست ها را در فواصل زمانی منظم اندازه گیری نمود و مشخص کرد که آیا کیست در حال بزرگ شدن است یا کوچک تر شدن؟ کیست های بزرگ یا کیست هایی که هیچ تغییری نمی کنند را می‌توان خالی نمود. یا آنها را برداشت.
اگر احتمال می‌رود که کیست سرطانی می باشد باید آن را خارج نمود. کیست های تخمدانی ممکن است بطور مکرر عود نمایند.
