یبوست چیست
رفع یبوست , به عنوان یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی شناخته میشود و بهتر است بدانید که یبوست یک علامت است نه یک بیماری و زمانی اتفاق می افتد که مدفوع به سختی حرکت کند.
بعضی از افراد ممکن است تا سه بار در روز تخلیه مدفوع داشته باشند در حالی که برخی دیگر از افراد ممکن است فقط چند بار در هفته حرکات روده ای را تجربه کنند.
حالا شما با مفهوم یبوست آشنا شده اید و مهم است که با علت یبوست نیز آشنایی پیدا کنید.
علت یبوست چیست؟ چرا یبوست به وجود می آید؟
شایع ترین داروهایی که موجب یبوست میشوند
- داروهای ضددرد مانند کدئین(تیلنول) , و هیدرومورفون(Silaudid)
- داروهای ضدافسردگی شامل آمی تریپتیلین(الاویل) و ایمی پرامین(Tofranil)
- داروهای ضدانعقادخون شامل فنی توئین(دیلانتین) و مکمل های آهن کاربامازپین(تگرتول)
- آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم
- داروهای مسدودکننده کانال کلسیم شامل دیلتیازم(Cardizem) و نیفدیپین(Procardia)
- دیورتیک ها شامل کلروتیازید(دیوریل)
اختلالات غدد درون ریز و متابولیک
- کلسیم بیش از حد در خون (Hypercaemia)
- کم کاری تیروئید
- فیبروز کیستیک(Cystic Fibrosis)
- دیستروفی عضلانی
- دیابت
علل عصبی
- سکته مغزی
- مولتیپل اسکلروزیس
- بیماری پارکینسون
- آسیب نخاعی مانند اسپینا بیفیدا یا فلج مغزی
علل روانشناختی
- اضطراب یا افسردگی
- اختلالات روانپزشکی مانند کسانی که سواستفاده جنسی یا خشونت را تجربه کرده اند.
اختلالات گوارشی
- سندرم روده تحریک پذیر(IBS)
- شقاق مقعدی
- بیماری های التهابی روده مانند کولیت و کرون
- سرطان کولون
- بیماری هیرشپرونگ(نقص زایمانی میباشد که در آن برخی از سلول های عصبی در روده بزرگ وجود ندارند).
علت یبوست در نوزادن و کودکان چیست
در نوزادان و کودکان رژیم غذایی ضعیف , ترس از رفتن به توالت و مشکلات آموزش در رفتن به توالت میتوانند منجر به یبوست شوند.
علایم یبوست چیست
نشانه اصلی یبوست , مدفوع کمتر از حد معمول میباشد و هنگام دفع , فرد فشار را تجربه میکند.
- معده درد
- گرفتگی معده
- احساس سوزش و تهوع
- از دست دادن اشتها
- احساس نفخ
چه عواملی خطر ابتلا به یبوست را افزایش میدهند؟
سن:
با افزایش سن , افراد بیشتر یبوست را تجربه میکنند.
جنسیت:
زنان , نسبت به مردان بیشتر به یبوست مبتلا میشوند. هر چند علت دقیق مشخص نیست اما به نظر میرسد به علت تغییرات هورمونی باشد.
(برخی مطالعات نشان میدهند که زنان نسبت به مردان سه برابر بیشتر یبوست را تجربه میکنند).
بارداری:
تقریبا دو زن در هر پنج زن در دوران بارداری , و در مراحل اولیه یبوست را تجربه میکنند و به این دلیل میباشد که بدن پروژسترون بیشتری را تولید میکند.
مصرف کم فیبر:
فیبر یکی از موثرترین گزینه ها برای درمان یبوست محسوب میشود زیرا میتواند عملکرد دستگاه گوارش را بهبود بخشد و به دفع مدفوع کمک کند. افرادی که رژیم غذایی کم فیبر دارند , قاعدتا یبوست را تجربه میکنند.
کم آبی بدن:
اینکه افراد رژیم غذایی حاوی فیبر داشته باشند هر چند لازم است اما کافی نیست زیرا فیبر برای درمان یبوست به مایعات به ویژه آب نیاز دارد به همین دلیل افرادی که به میزان کافی مایعات نمینوشند بیشتر به یبوست مبتلا میشوند.
مکمل های ویتامین:
به طور کلی ویتامین ها نباید یبوست را به وجود آورند اما گاهی ممکن است کلسیم یا آهن باعث یبوست شوند به همین دلیل توصیه میشود فقط در صورتی که واقعا به مکمل های ویتامین نیاز دارید آنها را مورد مصرف قرار دهید.
فعالیت بدنی کم:
اغلب افراد به اندازه کافی ورزش نمیکنند و این عامل ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود که نتیجه ی آن یبوست میباشد.
ورزش و داشتن فعالیت های فیزیکی باعث تحریک فعالیت های روده میشوند و میزان دفع مدفوع را افزایش میدهند.(توصیه میشود اعتدال را رعایت کنید زیرا ورزش بیش از حد نیز میتواند زمینه ساز یبوست باشد).
وضعیت اقتصادی نامناسب:
به نظر میرسد یبوست در افرادی که وضعیت اجتماعی اقتصادی ضعیفی دارند شایع تر میباشد و به این دلیل میباشد که ضعف در رژیم غذایی این دسته از افراد وجود دارد.
بهتر است بدانید که در اغلب موارد یبوست به دلیل عادات غذایی نامناسب و عدم فعابیت فیزیکی به وجود می آید.
بنابراین اکثر افراد میتوانند در مدت زمان کوتاهی , انتظار بهبودی کامل و بازگشت به عملکرد طبیعی روده را داشته باشند.
افرادی که به دلیل داشتن بیماری خاص مبتلا به یبوست شده اند درمرحله اول باید به درمان بیماری خود بپردازند.
عواراض جانبی یبوست چیست
یبوست معمولا به آسانی قابل درمان است اما اگر مداوم باشد و موجب وارد شدن فشار زیادی بر بدن شود ممکن است عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- هموروئید یا ایجاد شکاف در مقعد
- به هم فشردگی مدفوعی
- افتادگی روده
اکنون با علل و علائم یبوست آشنا شده اید و آن چیزی که مهم است این میباشد که چگونه یبوست را درمان کنید. برخی از افراد برای درمان یبوست ممکن است ترجیح دهند از دارو استفاده کنند اما همانطور که گفتیم معمولا یبوست به آسانی درمان میشود و نیاز به مصرف دارو ندارد.
شما میتوانید با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی یبوست را درمان کنید. در ادامه به معرفی چند درمان خانگی برای یبوست میپردازیم.
درمان قطعی یبوست چیست
آب بنوشید!
آب به عنوان روان کننده عمل میکند و میتواند علاوه بر تحریک روده , موجب نرم شدن مدفوع گردد.
ماست یونانی را امتحان کنید!
ماست و سایر پروبیوتیک ها به طور کلی برای روده و هضم مفید هستند.
در صورتی که افراد مبتلا به یبوست یا اسهال هستند میتوانند از ماست یونانی استفاده کنند زیرا پروبیوتیک موجود در آن میتواند باکتری های سالم را به روده اضافه کند و به درمان یبوست کمک کند.
سبب نوش جان کنید!
سبب غنی از فیبر میباشد. در واقع یک سیب متوسط با پوست (حدود 182گرم) حاوی 4/4 گرم فیبر میباشد.
به همین دلیل , خوردن سیب یک راه آسان و موثر برای افزایش فیبر در رژیم غذایی شما و درمان یبوست میباشد. شما میتوانید سیب را به صورت جداگانه مورد استفاده قرار دهید و یا آن را به سالاد خود بیفزایید.
آلو را امتحان کنید!
آلو به طور گسترده به عنوان یک درمان طبیعی برای یبوست استفاده میشود زیرا حاوی فیبر زیادی میباشد. فیبر نامحلول در آلو مقدار آب در مدفوع را گسترش میدهد که این عامل موجب نرم شدن مدفوع و در نتیجه درمان یبوست میشود.
علاوه بر این , آلو حاوی ترکیبات فنلی میباشد که باکتریهای مفید روده را تحریک میکند. شما میتوانید آلو را به تنهایی مورد استفاده قرار دهید و یا اینکه آن را به سالاد خود بیفزایید.
گلابی بخورید!
گلابی یکی دیگر از میوه های غنی از فیبر میباشد که میتواند علاوه بر فیبر فروکتوز و سوربیتول را در اختیار بدن شما قرار دهد.
مرکبات را انتخاب کنید!
مرکبات مانند پرتقال و گریپ فروت منبعی سرشار از فیبر محسوب میشوند. به عنوان مثال یک پرتقال(حدود 131 گرم) حاوی 3.1 گرم فیبر میباشد که میتواند 13 درصد از نیاز روزانه شما به فیبر را تامین کند.
همچنین , یک عدد گریپ فروت(حدود 236 گرم) حاوی 2.6 گرم فیبر است که 10درصد از نیاز روزانه شما به فیبر را تامین میکند.
سبزیجات را به رژیم غذایی خود بیفزایید!
سبریجاتی مانند اسفناج و بروکلی نه تنها غنی از فیبر میباشند بلکه منبعی عالی از ویتامینC , ویتامینK و فولات هستند. به عنوان مثال , یک فنجان اسفناج پخته شده شامل 4.3 گرم فیبر میباشد.
شما میتوانید اسفناج را به سوپ , سالاد یا ساندویچ های خود بیفزایید.
سیب زمینی شیرین را فراموش نکنید!
سیب زمینی شیرین حاوی مقدار زیادی فیبر میباشد که میتواند به درمان یبوست کمک کند. یک سیب زمینی شیرین متوسط (حدود 114گرم) حاوی 3.8 گرم فیبر میباشد که میتواند 15درصد از نیاز روزانه شما به فیبر را تامین کند.
دانه های چیا را انتخاب کنید!
دانه های چیا , یکی از منابع سرشار فیبر محسوب میشوند که میتوانند باعث حرکت منظم روده ها و در نتیجه درمان یبوست شوند.
تخم کتان بخورید!
دانه های روغنی کتان , قرن هاست که به عنوان یک گزینه موثر , برای درمان یبوست مورد استفاده قرار میگیرند.
یک قاشق غذاخوری تخم کتان (حدود10گرم) حاوی 2.8 گرم فیبر میباشد که میتواند 11درصد از نیاز روزانه شما به فیبر را تامین‌کند.
شما میتوانید دانه های کتان را به غلات یا ماست ببفزایید اما دقت داشته باشید که همه ی افراد مجاز به استفاده از تخم کتان نیستند به خصوص زنان باردار و شیرده.
ورزش را فراموش نکنید:
سعی کنید در بیشتر روزهای هفته ورزش داشته باشید در ابتدا با ورزش های سبک شروع کنید و به تدریج مدت زمان ورزش خود را افزایش دهید و به سمت ورزش های سخت تر بروید اما همانطور که گفتیم اعتدال را رعایت کنید زیرا ورزش بیش از حد نیز میتواند زمینه ساز یبوست باشد.
شما ممکن است برای درمان یبوست به پزشک مراجعه کنید. قصد داریم شما را با نکاتی آشنا سازیم:
▪️قبل از اینکه با پزشک ملاقات داشته باشید از محدودیت هایی که باید اعمال میشده آگاهی یابید به عنوان مثال در صورتی که قرار است آزمایش انجام دهید , موادغذایی که باید قبل از آزمایش از مصرف آنها اجتناب میکرده اید , را بشناسید و تا زمان مشخصی این موادغذایی را مورد استفاده قرار ندهید.
▪️هر گونه علائمی که تجربه میکنید را بنویسید و در صورتی که اخیرا تغییری در شیوه زندگی شما به وجود آمده است
مثلا مورد سواستفاده جنسی قرار گرفته اید و یا اینکه باردار هستید و را به پزشک بگویید.
▪️لیستی از تمام داروها , مکمل ها و داروهای گیاهی که استفاده میکنید را تهیه کنید و از پزشک بخواهید آن ها را بررسی کند زیرا همان گونه که گفتیم گاهی داروها زمینه ساز یبوست هستند.
▪️ گاهی اوقات در زمان ملاقات با پزشک اطلاعاتی ارائه میشود که شما ممکن است تمام آنها را نتوانید به خاطر بسپارید به همین دلیل توصیه میشود یکی از اشخاصی که با او احساس راحتی دارید را به همراه خود ببرید.
