آیا تا به حال با واژه کمبود آهن روبرو شده اید؟ کمبود آهن یا فقر آهن پایین آمد سطح هموگلوبین خون در اثر پایین آمدن سطح آهن در نتیجه کم شدن اکسیژن رسانی به بدن است. در این مطلب به مساله کمبود آهن و روش های تشخیص و درمان آن می پردازیم.
علت کمبود آهن
زمانی که سطح آهن خون پایین بیاید و به قولی دچار فقر آهن شویم، هموگلوبین داخل خون به شدت کاهش پیدا کرده و نمی توان به راحتی آن را جبران کرد، همچنین اکسیژن رسانی به بدن بسیار کند می شود و بدن دچار سستی خواهد شد. از علت های کمبود آهن می توان به گزینه های زیر اشاره کرد.
– خونریزی شدیدِ دوران قاعدگی
– عدم دریافت آهن کافی از طریق غذا. این شرایط در افرادی رخ می‌دهد که به آهن زیاد نیاز دارند مثل کودکان، نوجوانان و زنان باردار.
– وجود خونریزی داخلی. این خونریزی‌ها ممکن است به دلیل مشکلاتی از قبیل زخم‌معده، بواسیر یا حتی سرطان اتفاق بیفتد. همچنین علت دیگر چنین خونریزی‌هایی مصرف مرتب آسپرین است. خونریزی داخلی معمول‌ترین علت کم‌خونی فقر آهن در مردان و زنان پس از یائسگی است.
– ناتوانی بدن در جذب مناسب آهن. این مشکل ممکن است به دلیل ابتلا به بیماری سلیاک یا برداشتن بخشی از معده یا روده‌ی کوچک اتفاق بیفتد.
کمبود آهن چه نشانه هایی دارد
ممکن است متوجه علائم کم‌خونی نشوید، چرا که این مشکل به آرامی پیشرفت پیدا می‌کند و ممکن است علائم آنقدر واضح و شدید نباشند. در حقیقت، ممکن است تا زمانی که کم‌خونی شما وخیم‌تر نشود، اصلا متوجه آن نشوید. با وخیم‌تر شدن کم‌خونی ممکن است:
- خیلی زود احساس ضعف و خستگی کنید
- احساس سرگیجه داشته باشید
- بدخلق یا عصبی شوید
- سردرد داشته باشید
- رنگ‌پریده به نظر برسید
- نفس کم بیاورید
- نتوانید خوب تمرکز کنید
نوزادان و کودکان خردسالی که به کم‌خونی دچار هستند ممکن است:
- بدعنقی کنند
- دامنه‌ی توجه‌شان کم شود
- رشد آهسته‌تری نسبت به حالت نرمال داشته باشند
- مهارت‌هایی مثل راه رفتن یا صحبت کردن را دیرتر از حالت نرمال یاد بگیرند
کم‌خونی در کودکان باید هرچه زودتر درمان شود تا مشکلات روانی و رفتاری در کودکان طولانی نشود.
تشخیص کمبود آهن
اگر فکر می‌کنید کم‌خونی دارید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه خواهد کرد و از شما درباره‌ی علائم و سابقه‌ی درمانی‌تان خواهد پرسید. از شما آزمایش خون گرفته خواهد شد. این آزمایش ممکن است شامل شمارش سلول‌های قرمز خون و تست آهن برای تعیین میزان آهن خون باشد.
همچنین ممکن است آزمایش‌های دیگری برای شناخت دلایل کم‌خونی از شما گرفته شود.
درمان و راهکارهای پیشگیری
پزشک شما احتمالا قرص‌های مکمل آهن و مصرف غذاهای سرشار از آن را برای درمان کم‌خونی تجویز می‌کند. بسیاری از افراد پس از چند روز مصرف قرص آهن حس بهتری خواهند داشت. اما حتی با وجود چنین حسی نباید مصرف این قرص را متوقف کنید چرا که برای ساخت آهن در بدن می‌باید این قرص را چند ماه مصرف نمایید.
اگر پزشک علت دقیق کم‌خونی شما، مثلا خونریزی معده را متوجه شود، به درمان آن نیز خواهد پرداخت.
اگر احساس می‌کنید که دچار کم‌خونی هستید، نباید به خود‌درمانی روی بیاورید. به هیچ وجه بدون تجویز پزشک و خودسرانه قرص آهن مصرف نکنید. اگر چنین کاری انجام دهید، ممکن است میزان آهن خون شما بیش از ح%
