سیستم ایمنی بدن یکی از مهمترین بخش های بدن می باشد. این سیستم از عملکردهای پیچیده ای تشکیل شده که ما را در برابر نفوذ انواع ویروس ها یا آسیب ها مصون می دارد. از آنجا که سیستم ایمنی بدن شما برای دور نگهداشتن شما از بیماریهای مختلف وظایف بسیاری را انجام میدهد، سالم و قوی نگهداشتن آن بسیار مهم است.
انسانها با سطوح ایمنی متفاوتی متولد میشوند. برخی افراد سیستم ایمنی قویتری دارند. عوامل بسیاری وجود دارد که ممکن است به سیستم ایمنی شما آسیب برساند و باعث ضعیف شدن آن بشود.
در ادامه چند عامل مضر برای کم کردن قدرت سیستم دفاعی بدن را بررسی می کنیم.
مصرف الکل باعث مختل شدن سیستم ایمنی بدن می شود
الکل به دو دلیل می تواند سیستم دفاعی بدن را مختل کند. اول این که مصرف آن باعث هوشیاری پایین و ضعف بدنی می شود. دوم این که آب بدن را به شدت کاهش می دهد که این مساله خود به عنوان عامل کم شدن قدرت سیستم ایمنی بدن شناخته می شود.
مصرف الکل باعث ضعف ایمنی و افزایش احتمال ابتلا به برخی بیماریها مانند سینهپهلو (ذاتالریه)، سل و سایر بیماریهای عفونی میشود.
بر اساس گزارشی که در نشریهی بینالمللی Alcohol در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، حتی یکبار افراط در مصرف الکل، از چند ساعت تا چندین روز بر سلامت سیستم ایمنی بدن اثر میگذارد.
سیگار کشیدن و در معرض دود قرار گرفتن
مواد شیمیایی مضر در دود، ل چه سیگار چه تنباکو باعث می شود تا سیستم دفاعی بدن ضعیف شود. دود باعث می شود تا اکسیژن خون پایین بیاید و انتقال گلوبل ها مختلف شود.
مقالهای که در سال ۲۰۱۴ در مجلهی American Thoracic Society منتشر شد تأکید میکند که دود سیگار سیستم ایمنی را سرکوب میکند.
دود سیگار ممکن است بر هردو سیستم ایمنی طبیعی و تطبیقی تأثیرگذار باشد. کودکانی که در معرض غیرمستقیم دود سیگار هستند به علائم تکرارشوندهی بیماریهای دستگاه تنفسی فوقانی دچار میشوند.
پس اگر سیگار میکشید، فورا آن را ترک کنید. همچنین از قرار گرفتن در معرض دود غیرمستقیم سیگار نیز دوری کنید. به این منظور کشیدن سیگار را در خانه ممنوع کنید؛ همانطور که در بسیاری از پاساژها، هتلها، رستورانها و … ممنوع است.
از نور خورشید دورماندن
بیش از حد در معرض اشعهی فرابنفش بودن، برای پوست و سلامت بدن مضر است. به همین دلیل بسیاری از افراد از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری میکنند؛ اما باید بدانید افراط در این کار هم به ایمنی بدن آسیب میرساند.
نور خورشید به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. هنگامی که بدن در معرض نور خورشید قرار میگیرد ویتامین D تولید میکند. وجود این ویتامین برای عملکرد مناسب سلولهای T (که در دفاع ایمنی نقش دارند) ضروری است. علاوه بر آن، ویتامین D در متابولیسم کلسیم و استخوان نقش مهمی دارد.
مجلهی Investigative Medicine در سال ۲۰۱۱ گزارشی منتشر کرد که بر مبنای آن وجود ویتامین D برای تنظیم پاسخهای ایمنی طبیعی و تطبیقی لازم است و کمبود آن خطر ابتلا به بیماریهای عفونی و خودایمنی را افزایش میدهد.
برای آنکه ویتامین D به مقدار کافی در بدنتان تولید شود، هرروز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در معرض آفتاب اول صبح قرار بگیرید (بدون استفاده از ضدآفتاب)؛ اما در ساعات اوج آفتاب (بین ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) از نور خورشید دوری کنید و اگر بیرون هستید ضدآفتاب را فراموش نکنید.
بهداشتت شخصی را رعایت کنید
رعایت نکردن بهداشت شخصی بهطور مستقیم بر سیستم ایمنی شما اثر میگذارد. سبک زندگی غیربهداشتی، بدنتان را در معرض میکروبهای بیشتری قرار میدهد و باعث میشود مستعد ابتلا به بیماریها و عفونتهای بیشتری باشید.
در مقابل، بهداشت مناسب با حذف میکروبها و باکتریها به پیشگیری از عفونت و بیماری کمک میکند. به خاطر داشته باشید ویروسها و باکتریها همه جا هستند و هیچ فرصتی را برای حمله به شما از دست نمیدهند.
اما بهداشت بیش از حد نیز ممکن است بر سیستم ایمنی اثرات نامطلوبی بگذارد. به گزارش نشریهی Clinical and Experimental Allergy افرادی که در زمان کودکی کمتر در معرض ویروس و باکتری قرار میگیرند با احتمال بیشتری به بیماریهای خودایمنی دچار میشوند.
رعایت بهداشت شخصی مانند دو بار مسواک زدن در روز، شستن کامل دستها پیش از غذا خوردن، تمیز و مرتب نگهداشتن ناخنها، دوش گرفتن روزانه، پختن غذا در خانه بهصورت بهداشتی و شستن مرتب لباسها از ابتلا به بیماریهای عفونی جلوگیری میکند.
حتی میتوانید خودتان در خانه مادهی ضدعفونیکنندهی دست درست کنید تا دستهایتان را بدون استفاده از مواد شیمیایی مضر بشویید.
برای تقویت سیستم ایمنی بدنتان بهداشت شخصی را رعایت کنید و عادات بهداشتی خوب را به فرزندانتان آموزش بدهید.۶
کمخوابی
خواب کافی تاثیر مستقیمی روی سیستم دفاعی بدن دارد. کمبود خواب یکی از عواملی است که مستقیما سیستم ایمنی بدن را مختل کرده و شما را در معرض انواع حملات خارجی قرار می دهد.
کمبود خواب سیستم ایمنی را از ترمیم توان دفاعی خود ناتوان میکند زیرا بدن شما هنگام خواب آنتیبادی ضدآنفولانزا تولید میکند.
بر اساس مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ در نشریهی PLOS ONE منتشر شد، کمبود خواب باعث تغییر در سیستم تنظیم دفاع ایمنی بدن میشود. این تغییرات در بلندمدت ممکن است به بیماری منجر شود.
بهعلاوه کمبود خواب دائمی خطر ابتلا به عفونت و سایر مشکلات جدی سلامتی مانند بیمارهای قلبی، سکته، فشار خون، دیابت و چاقی را افزایش میدهد.
بزرگسالان به ۷ تا ۸ ساعت و کودکان و نوجوانان به ۹ تا ۱۱ ساعت خواب شبانه نیاز دارند.
نادیده گرفتن اهمیت آب
آبرسانی مناسب برای حفظ سلامتی و تقویت سیستم ایمنی ضروری است. بدون آب، بدن و سیستم ایمنی شما نمیتواند بهدرستی کار کند.
نوشیدن آب کافی به خروج مواد سمی، مضر و مواد دفعی از بدن کمک میکند. این امر موجب میشود سیستم ایمنی برای مبارزه با بیماریهای عفونی بهتر عمل کند.
کمبود آب ممکن است منجر به از دست دادن آب بدن (دی هیدراسیون) شود، این حالت بر سیستم ایمنی نیز اثر میگذارد. بر اساس مقالهای که در سال ۲۰۱۲ در مجلهی Luminescence منتشر شد، از دست دادن آب باعث تضعیف سیستم ایمنی میشود.
از دست دادن آب حتی بر سطح انرژی و کیفیت خواب شما نیز تأثیر میگذارد و ممکن است تمایل به ورزش کردن را در شما کاهش بدهد که این خود یکی از عوامل ضعیف شدن سیستم ایمنی است.
هر آدم سالمی باید روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشد. با این حال میزان آب مصرفی، بسته به آبوهوایی که در آن زندگی میکنید، میزان فعالیت فیزیکی و وضعیت سلامتیتان ممکن است متغیر باشد.
استفاده نادرست از آنتیبیوتیکها
آنتیبیوتیکها سنگ بنای پزشکیِ مدرن هستند، اما استفادهی نادرست از آنها ممکن است اثرات جانبی ناخواستهای را مانند ناراحتی معده، اسهال یا حتی واکنشهای حساسیتی ایجاد کند.
استفادهی مکرر و نامناسب از آنتیبیوتیکها به سیستم ایمنی و سلامت کلی بدن شما آسیب میرساند.
پیش از هرچیز، این کار ممکن است منجر به مقاومت در برابر آنتیبیوتیک شود؛ یعنی آنتیبیوتیکهایی که در گذشته مفید بودند دیگر بر باکتریها و میکروبها اثرگذار نخواهند بود.
برای درمان این مشکل به دُز بیشتری از دارو یا آنتیبیوتیک قویتری نیاز دارید که خود باعث اثرات جانبی بیشتری میشود.
از مصرف آنتیبیوتیکی که مخصوص شما تجویز نشده است خودداری کنید. اگر پزشک برایتان آنتیبیوتیک تجویز کرده است حتما دورهی درمان را کامل کنید و همیشه از پزشکتان درباره اثرات جانبی دارو بپرسید.
آنتیبیوتیکها هیچ اثری روی ویروسها ندارند، پس بهخاطر داشته باشید هیچگاه از آنتیبیوتیک برای درمان بیماریهای ویروسی استفاده نکنید.
منبع : Homeremedies