آفت دهان و زبان یک بیماری است که باعث ایجاد زخم های کوچک در دهان می شود، معمولا در داخل لبها ، گونه ها یا زبان ایجاد میشود. زخم های آفتی نیز به عنوان “زخم های دهانی” شناخته می شوند.
علت ایجاد آفت دهان و زبان چیست:
مکانیسم دقیق ایجاد آفت دهان و زبان هنوز به درستی روشن نیست. ولی به نظر می رسد واکنش های ایمنی بدن بیمار در ایجاد آن دخیل باشد. زخم های آفتی وقتی ایجاد می شوند که به دلایل نامشخص سیستم ایمنی بیمار وجود یک مولکول ناشناخته را اعلام میکند. حضور این مولکول ها باعث حمله لنفوسیتها خواهد شد. نتیجه این فرآیند پیدایش زخمهای آفتی خواهد بود.
با این حال، عوامل متعددی وجود دارد که گمان می رود باعث آفت دهان و زبان میشود ، از جمله:
- سیستم ایمنی ضعیف
- آلرژی به مواد غذایی مانند قهوه، شکلات، پنیر، آجیل و مرکبات
- ویروسها و باکتری ها
- تروما به دهان
- تغذیه نامناسب
- بعضی داروها
آفت دهان و زبان معمولا در کودکان و نوجوانان 10 تا 19 ساله دیده می شود.
این زخمها مسری نیستند و نمی توانند از یک کودک به کودک دیگر گسترش پیدا کند.
علائم و نشانه های آفت دهان و زبان :
شایعترین علائم و نشانه های آفت دهان و زبان عبارتند از:
- زخم در دهان، معمولا در داخل لبها، بر گونه ها و یا در زبان
- زخم هایی که با یک لایه زرد پوشیده شده اند و پایه قرمز دارند
- بدون تب (در بیشتر موارد)
- ضایعات معمولا در 7 تا 14 روز بهبود می یابند
- ضایعات تمایل به تکرار دارند.
چه عواملی باعث پیدایش آفت دهان و زبان میشوند :
- عوامل مختلفی باعث پیدایش آفت دهان می شوند. هر یک یا ترکیبی از این موارد می تواند در پیدایش زخمهای آفتی نقش داشته باشد.
- استرسهای روحی روانی
- کمبودهای ویتامینی B1, B2, B6, Bو C
- کمبود سایر مواد تغذیه ای: مثل کمبود روی, اسید فولیک, آهن, کلسیم, سلنیم
- آلرژی
- تغییرات هورمونی: مثلا افزایش زخم های آفتی در خانم ها در زمان عادت ماهیانه و یا کاهش آفت دهان و زبان در دوران بارداری.
- مسائل ژنتیکی: شیوع بیشتر آفت در فرزندان بیماران مبتلا در مقایسه با افراد سالم.
- عوامل عفونی
- شرایط پزشکی خاص و بیماری های مشخص مثل اختلال عمل نوتروفیلی, بیماری بهجت, بیماری التهابی روده, بیماری سلیاک و کرون و بیماران مبتلا به ایدز
- خمیر دندانها یا دهانشویه های حاوی سدیم لوریل سولفات
- تروما یا آسیب به مخاط دهان
- داروها: مثل داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی, داروهای شیمی درمانی که همگی ارتباطی با بروز آفت دهان و زبان دارند.
پیشگیری از آفت دهان و زبان :
هرچند معمولا آفت دهان و زبان چند بار در سال رخ می دهند و راهی برای توقف کامل آنها وجود ندارد. اما با رعایت موارد زیر می توانید تعداد دفعات آفت های دهانی را در سال کاهش دهید، این موارد شامل :
- اجتناب از مصرف غذاهایی است که دهان را ملتهب می کنند، همچون مرکبات و میوه های اسید دار ،میوه های ترش.
- اجتناب از جویدن آدامس وقتی که باعث التهاب می شود.
- از یک مسواک نرم استفاده کنید و هرروز دندان های خود را نخ بکشید.
درمان آفت دهان و زبان :
درمان آفت دهان و زبان توسط دکتر شما بر اساس موارد زیر انجام میشود.
- سن کودک، سلامت عمومی و سابقه پزشکی شما مهم است.
- مقدار بیماری
- تحمل برای داروها، روش ها یا درمان های خاص
هدف درمان آفت دهان و زبان کمک به کاهش شدت علائم است. از آنجایی که این یک عفونت ویروسی یا باکتریایی نیست، داروهای ضد ویروسی و آنتی بیوتیکها بی اثر هستند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش مصرف مایع
- استامینوفن برای هر تب و درد
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- داروهای موضعی (برای کمک به کاهش درد زخم)
- استفاده از دهانشویه (برای کمک به کاهش درد)
- جلوگیری از خوردن غذاهای تند، شور و یا اسیدی، که ممکن است موجب سوزش دهان شود، بسیار مهم است.
مترجم یک دکتر
منبع : stanfordchildrens.org
