در برخی موارد ممکن است که نفخ ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد، به همین دلیل توصیه میشود در این شرایط برای درمان نفخ به پزشک مراجعه کنید تا به تشخیص و کنترل بیماری شما بپردازید. بیماری های التهابی روده از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو ممکن است باعث نفخ شوند.

برای درمان نفخ ابتدا باید نفخ و دلایل ایجاد آنرا بهتر بشناسیم :

حالت نفخ اغلب خود را به شکل اتساع شکم، درد شکمی، صدای غرغر شکم، باد گلو، بوی بد دهان، سیری زودرس، تهوع و افزایش دفع گاز از مخرج نشان می‌دهد. دفع گاز از مخرج درصورتی‌ که به بیشتر از 25مرتبه در روز برسد غیرطبیعی است.به‌طور کلی یک روده نرمال روزانه 7 تا 10 لیتر گاز تولید می‌کند . بیشتر گازهای تولید شده در داخل خون جذب شده فقط 600‌میلی‌لیتر از گازها بیرون رانده می‌شود که عمده‌ترین گاز تولید شده نیتروژن است. این گاز حدود 90درصد گازهای دفعی را تشکیل می‌دهد. اغلب علل ایجاد نفخ شامل موارد ذیل است:

تجمع مایعات و گاز روده ، هضم نامنظم ، تخمیر باقی مانده غذا در روده ، پرخوری ، حساسیت غذایی ، مصرف غذاهای چرب به‌علت تاخیر در تخلیه معده ، سندرم روده تحریک‌پذیر ، عدم‌تحمل مواد غذایی مانند عدم‌تحمل لاکتوز (قند شیر) و فروکتوز (قند میوه‌ها) ، بلع هوا ، انسداد یا عفونت دستگاه گوارش ، خالی شدن سریع معده ، مصرف مواد غذایی تولید‌کننده گاز (حبوبات، سبزیجات و میوه‌های خام ) ، یبوست ، اضطراب ، مصرف برخی آنتی بیوتیک‌ها و مسهل‌ها ، آلودگی به انگل‌های روده‌ای مانند کرم آسکاریس ، عفونت‌های قارچی که باعث اسهال و نفخ می‌شود مانند کاندیدا آلبیکانز.

در برخی موارد ممکن است که نفخ ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد، به همین دلیل توصیه میشود در این شرایط برای درمان نفخ به پزشک مراجعه کنید تا به تشخیص و کنترل بیماری شما بپردازد. بیماری های التهابی روده از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو ممکن است باعث نفخ شوند.

برخی از شرایط زنان مانند آندومتریوز یا کیست تخمدان نیز میتوانند نفخ را ایجاد کنند.

چه هنگام به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که نفخ شما چند روز یا چند هفته ادامه داشت، حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است یک مسئله ی جدی باشد و نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشد. افرادی که به همراه نفخ ، علائم ذیل را نیز تجربه می کنند حتما باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند:

اسهال
استفراغ
کاهش وزن
تب
درد شدید شکم
وجود خون در مدفوغ
مدفوع قرمز یا سیاه

توصیه‌هایی جهت کاهش نفخ

غذاهایی را که باعث ایجاد نفخ می‌شود، مشخص کنید و به‌تدریج مصرف آنها را کاهش دهید. این مواد شامل حبوبات، کلم، کاهو، بروکلی، پیاز و سیر هستند. نوشیدنی‌های گازدار نیز باید از برنامه غذایی حذف شوند.

گاز CO2 موجود در حباب‌های این نوشیدنی‌ها باعث نفخ می‌شود و گاز تخلیه معده را کند می‌کند. از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی سوربیتول و فروکتوز هستند اجتناب کنید. مکمل‌های فیبردار و غذاهای سرشار از فیبرt نشانه‌های نفخ را تشدید می‌کنند.

گاهی اوقات نفخ به یبوست مربوط می‌شود، لذا ابتدا باید این مشکل را برطرف کرد. اگر پس از مصرف شیر یا محصولات لبنی دچار نفخ می‌شوید، باید یا انواع بدون لاکتوز این محصولات را مصرف کنید و یا لبنیات را همراه با قرص‌های حاوی آنزیم لاکتاز استفاده کنید. مصرف ماست، روغن نعناع فلفلی (Peppermint Oil)، زیره سبز (Cumin)، زیره سیاه(Caraway) و زردچوبه(Turmeric) گاز روده‌ها و نفخ را کاهش می‌دهند. بهتر است وعده‌های غذایی را در حجم کم و دفعات زیاد استفاده کنید. روزانه آب کافی (تا هشت لیوان) بنوشید. کمبود مایعات بدن باعث ایجاد یا تشدید یبوست شده و به افزایش نفخ کمک می‌کند، به‌ویژه اگر غذاهای فیبردار مصرف شود. غذاهای تازه و طبیعی مصرف کنید.

برای درمان نفخ این کارها را انجام دهید!

آب را جایگزینِ نوشیدنی های گازدار کنید!

نوشیدنی های گاز دار حاوی ترکیباتی میباشند که میتوانند موجب نفخ شوند. آب آشامیدنی میتواند جایگزینی مناسب برای این نوع از نوشیدنی ها باشد.

برای درمان نفخ این کارها را انجام دهید!

فعالیت فیزیکی فراموش نشود!

ورزش میتواند حرکات روده را تنظیم کند و به درمان نفخ کمک کند. به همین دلیل پیشنهاد میشود دقایقی در روز را به ورزش اختصاص دهید.

در فواصل منظم غذا بخورید!

بسیاری از افراد پس از وعده های غذایی سنگین، به نفخ دچار میشوند به همین دلیل توصیه میشود که میزان وعده های غذایی را افزایش و حجم آن را کاهش دهید.

پروبیوتیک را امتحان کنید!

مصرف مکمل پروبیوتیک میتواند به تنظیم باکتری های روده بزرگ کمک کند که این امر در درمان نفخ موثر است.

یوگا را امتحان کنید!

یکی از جنبه های مثبت یوگا، این میباشد که میتواند عضلات شکم را به گونه ای تنظیم کند که باعث آزاد شدن گاز اضافی از دستگاه گوارش شود و این عامل موجب کاهش نفخ میشود.

برای درمان نفخ این کارها را انجام دهید!

حمام گرم بگیرید!

همانطور که میدانید استرس میتواند عاملی در ایجاد نفخ شکم باشد به همین دلیل توصیه میشود حمام گرم بگیرید، زیرا میتواند با کاهش استرس به درمان نفخ‌ کمک کند.( این شیوه برای افرادی مناسب است که به علت استرس به نفخ دچار میشوند).

مصرف فیبر را افزایش دهید!

مصرف فیبر غذایی، به جلوگیری از یبوست و درمان نفخ کمک میکند.‌ توصیه میشود که زنان روزانه 25 گرم و مردان 38 گرم فیبر غذایی دریافت کنند. البته لازم به ذکر است که مقدار فیبر مصرفی شما نباید از 70 گرم بیشتر شود، زیرا در این صورت علاوه بر اینکه موجب افزایش گاز و نفخ میشود، میتواند عوارض جانبی دیگری را به همراه داشته باشد. (در صورتی که میزان فیبر غذایی شما از مقدار مجاز کمتر است به تدریج مصرف فیبر را افزایش دهید).

آب لیمو را انتخاب کنید!

آب لیمو گزینه ای عالی برای درمان نفخ میباشد، زیرا یک دیورتیک طبیعی است که نقش موثری در کاهش اختلالات گوارشی ایفا میکند.

نعناع را امتحان کنید!

نعناع یک گیاه محبوب برای کاهش مشکلات گوارشی میباشد، زیرا حاوی خواص ضد اسپاسم است و میتواند به خروج گاز از بدن کمک کند. یک مطالعه در مجله پزشکی بریتانیا نشان داد که روغن نعناع برای درمانIBS موثرتر از داروهای ضد اسپاسم و رژیم غذایی غنی از فیبر است.

(به همین دلیل توصیه میشود در صورتی که دوباره به نفخ دچار شُدید نوشیدن یک فنجان چای نعناع را فراموش نکنید.)

از زردچوبه کمک بگیرید!

زردچوبه حاوی ترکیباتی به نام کورکومین میباشد. کورکومین یک آنتی اکسیدان محلول در چربی میباشد که‌ میتواند به درمان نفخ کمک کند. در مطالعه ای که بر روی 440 فرد مبتلا به اختلالات گوارشی صورت گرفت , محققان توانستند به این نتیجه برسند که افرادی که روزانه کورکومین مصرف کرده بودند 67 درصد بهبود درد شکمی , نفخ و دیگر مشکلات گوارشی را تجربه کردند.

برای درمان نفخ این کارها را انجام دهید!

موز بخورید!

خوردن پتاسیم یک درمان عالی برای نفخ میباشد.‌ موز ,حبوبات , آووکادو منابعی عالی از پتاسم میباشند.

مصرف نمک را کاهش دهید!

هر چند مصرف نمک، وسوسه انگیز است اما بهتر است بدانید سدیم یکی از دلایل اصلی نفخ میباشد زیرا در عملکرد کلیه ها اختلالاتی را به وجود می آورد.

لیست تهیه کنید!

برخی از افراد پس از مصرف یک نوشیدنی یا ماده غذایی خاص، دچار نفخ میشوند به همین دلیل بهتر است که لیستی تهیه کنید و غذاها و نوشیدنی هایی که در شما ایجاد نفخ میکنند را یادداشت کنید و تا حد امکان از مصرف اینگونه مواد غذایی اجتناب کنید.