آنسفالیت چیست؟ علل ،تشخیص و روش های درمانی بیماری التهاب مغزی

آنسفالیت نوعی التهاب مغزی است که در شرایط بسیار نادر اتفاق می افتد. احتمال به وجود آمدن این بیماری تنها ۱ در ۲۰۰۰۰۰ است و بیشتر در کودکان و افرادی که مبتلا به سرطان یا HIV هستند رخ می دهد.

گرچه هر سال هزاران مورد از این بیماری به مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها گزارش می شود، اما تصور متخصصین این است که به خاطر علائم خفیف این بیماری، موراد بسیار زیادی از آن گزارش نمی شوند.

نشانه های بیماری آنسفالیت

علائم این بیماری در انواع خفیف تر معمولاً شامل موارد زیر است:

· تب

· سردرد

· کمبود اشتها

· کمبود انرژی

· احساس بیماری کلی

در موارد شدیدتر انسفالیت، فرد دچار تب شدیدتری شده و علائم مربوط به سستم عصبی مرکزی را تجربه خواهد کرد که شامل موارد زیر است:

· سردردهای پی در پی

· حالت تهوع و استفراغ

· خشک شدن گردن

· گیجی

· گم گشتگی

· تغییر در شخصیت

· تشنج (حمله)

· مشکل شنوایی و گفتاری

· توهم

· از دست رفتن حافظه

· خواب آلودگی

· کما

تشخیص برخی از این علائم در نوزادان بسیار دشوار است اما علائم مهمتری که باید در پی آن باشیم عبارتند از:

· استفراغ

· برآمدگی ملاج

· گریه ای که متوقف نمی شود و زمانیکه نوزاد را بلند می کنید یا در بغل میگیرید بیشتر می شود.

· خشکی بدن

توجه کنید که معمولا آنسفالیت بدون هیچگونه هشدار قبلی اتفاق خواهد افتاد.

عوامل به وجود آورنده آنسفالیت چیست؟

تب خال یکی از بدتین بیماری هایی است که اگر در مغز ایجاد شود به احتمال بسیار زیاد موجب به وجود آمدن آنسفالیت خواهد شد.

آنسفالیت می تواند مشکل بسیار نادر بیماری لایم (Lyme) باشد که با انواع ساس و کنه یا گزیدگی حیوانات هار ایجاد می شود.

پشه هم می تواند ویروس انواع مختلفی از آنسفالیت را از جمله آنسفالیت وست نایل (West Nile)، آنسفالیت سنت لوئیس (St. Louis)، و آنسفالیت اسب غربی (Western Equine) منتقل کند. طی چند سال اخیر در ایالات متحده، نگرانی برای انتشار ویروی وست نایل پدید آمده بود که توسط پشه ای که این ویروس را با گزیدن پرنده های بیمار می گیرند، به انسان منتقل می شود.

انواع خفیف آنسفالیت به دنبال برخی بیماری های متداول کودکان اتفاق می افتد، مثل سرخک، گوشک، آبله مرغان، روبلا (سرخجه آلمانی) و …. ویروس هایی مثل آبله مرغان معمولاً از طریق مایع بینی و گلوطی سرفه یا عطسه منتقل می شوند.

پیشگیری از بیماری آنسفالیت

نمی توان به سادگی از به وجود آمدن آنسفالیت جلوگیری کرد اما بهتر است از بروز بیماری هایی که زمینه به وجود آمدن آنسفالیت هستند جلوگیری کنیم.

در محل هایی که آنسفالیت ممکن است از طریق گزش حشرات، به ویژه پشه ها، منتقل شود، کودکان باید:

· به هیچ وجه در زمان طلوع و غروب خورشید که پشه ها فعالتر هستند، در بیرون نگه داشته نشوند.

· از لباسهای پوشاننده ای مثل بلوزهای آستین بلند و شلوارهای بلند استفاده کنند.

· از مواد دفع کننده حشرات استفاده کنند.

همچنین آب های راکد در اطراف خانه مثل سطل های آب، ظرف آب پرنده ها، گلدانها و از این قبیل را خالی کرد.

برای جلوگیری از گزش کنه:

· تماس کودک با خاک، برگ و گیاهان را کمتر کنید.

· برای کودکانتان در بیرون از خانه از لباسهای آستین بلند و شلوارهای بلند استفاده کنید.

· کودک و حیوانان خانگی خود را مداوماً چک کنید تا اثر گزش کنه در آنها نباشد.

تشخیص بیماری

پزشکان برای تشخیص آنسفالیت از آزمایشات مختلفی استفاده می کنند که شامل موارد زیر است:

· آزمایشات تصویری، مثل سیتی اسکن یا MRI، برای تشخیص التهاب مغز، خونریزی یا سایر مشکلات و ناهنجاری ها.

· الکتروسفالوگرام (EEG)، که پیام های الکتریکی مغز را برای تشخیص امواج غیرعادی مغز، ثبت می کند.

· آزمایش خون برای تایید وجود باکتری یا ویروس در خون و اینکه آیا فرد در واکنش به میکروب، پادتن ترشح کرده است یا خیر.

· سوراخ کردن کمر که در آن مایع مغزی نخاعی (مایعی که اطراف مغز و نخاع را در بر می گیرد) به منظور یافت علائم عفونت بررسی می شود.

آنسفالیت چگونه درمان می شود

اکثرا افرادی که دچار این بیماری شده اند باید تت نظر دکتر بستری شوند و آزمایش های متداول روی آن ها صورت گیرد تا عفونت مغز آن ها کمتر شود.

ازآنجاکه پادتن ها دربرابر این ویروس ها موثر نیستند، برای درمان آنسفالیت از آنها استفاده نمی شود. اما، می توان از داروهای ضدویروسی برای درمان برخی از انواع آنسفالیت به ویژه نوعی که از طریق ویروس تبخال ایجاد می شود، استفاده کرد. همچنین در برخی موارد برای کاهش التهاب مغز از کورتیکوستیروئیدها استفاده می شود. اگر کودک دچار تشنج شد، داروهای ضد تشنج نیز تجویز خواهد شد.

از داروهای بی نسخه مثل استامینوفن هم می توان برای درمان تب و سردرد استفاده کرد.

اکثر افراد مبتلا به آنسفالیت بهبودی کامل از بیماری پیدا می کنند. اما در یک درصد پایین از مبتلایان این بیماری، التهاب مغز می تواند منجر به تخریب دائمی مغز و مشکلات ماندگاری مثل ناتوانی های یادگیری، مشکلات گفتار، از دست رفتن حافظه، یا فقدان کنترل عضلانی شود. گفتار درمانی، ورزش درمانی یا کار درمانی در این موارد مورد نیاز است.

ندرتاً اگر تخریب مغزی ایجاد شده شدید باشد، آنسفالیت می تواند منجر به مرگ شود. نوزادان کمتر از یکسال و بزرگسالان پیرتر از ۵۵ سال در بالاترین خطر مرگ از آنسفالیت قرار دارند.

منبع : Mayoclinic