علل، علائم و درمان بیماری برونشکتازی

بیماری برونشکتازی (Bronchiectasis) زمانی اتفاق می افتد که دیواره ی راه های هوایی که به نام برونش شناخته میشوند ضخیم و بزرگ شوند.

در واقع برونشکتازی به معنای انسداد راه های هوایی است و به راه های هوایی ریه آسیب میرساند و باعث ایجاد مخاط در ریه میشود که باکتری ها و میکروب ها را جذب میکنند و باعث ایجاد عفونت میشوند , عفونت های مزمن منجر به التهاب مزمن و مخاط بیشتر میشوند و التهاب مزمن باعث ضخیم شدن راه های هوایی میشود و در نهایت با گذشت زمان تنفس سخت تر میشود . اما خبر خوب این است که فرایند ابتلا به التهاب و عفونت ها را میتوان با روش هایی کاهش داد.

بیش از 110,000نفر در ایالات متحده به بیماری برونشکتازی مبتلا شده اند و در حالی که افراد در سنین مختلف میتوانند در معرض خطر ابتلا به بیماری برونشکتازی قرار بگیرند. اما با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری برونشکتازی افزایش می یابد. این بیماری حدود 1 نفر را در 20,000 نفر در سن 18 تا 34سالگی تحت تاثیر قرار میدهد.‌ اما با افزایش سن و رسیدن به سن 75 سالگی 1 نفر از هر 350 نفر به آن مبتلا میشود و بهتر است بدانید که زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری قرار میگیرند.

برونشکتازی یک وضعیت دراز مدت است که بر زندگی شما تاثیر میگذارد و عملکرد ریه ها را در طول زمان کاهش میدهد.

علائم برونشکتازی چیست؟

شایعترین علائم عبارتند از:

تنگی نفس
احساس خستگی
تب و لرز
خس خس سینه هنگام تنفس
سرفه همراه با خون یا مخاط مخلوط با خون
درد قفسه سینه هنگام تنفس

عوامل خطر برای ابتلا به بیماری برونشکتازی چیست؟

▪️عواملی که به طور موقت به ریه ها آسیب میرسانند.

▪️داشتن بیماری مزمن التهابی ریه(مانند سل).

برونشکتازی چگونه تشخیص داده میشود؟

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است از تست های مختلف , برای تشخیص بیماری برونشکتازی استفاده کنند تا علت را بیابند. این آزمایش ها عبارتند از:

اسکن قفسه سینه و یا رادیوگرافی: اسکن قفسه سینه میتواند قسمت های آسیب دیده ریه را نشان دهد و راه های هوایی مسدودشده را مشخص کند.

تست عملکرد ریه: این آزمایشات , تنفس شما را بررسی میکنند و اینکه چقدر هوا میگیرید و چه مقدار از هوا را خارج میکنید.

برونکوسکوپی: یک لوله انعطاف پذیر و باریک (به نام برونکوسکوپ) به راه های هوایی وارد میشود و در موارد شدید یا مقاوم تر , به پزشک کمک میکند تا عفونت و التهاب و انسداد راه های هوایی را پیدا کند.

علاوه بر موارد بالا , از آزمایش خون برای تشخیص بیماری برونشکتازی استفاده میشود.

چگونه برونشکتازی درمان میشود؟

درمان بیماری برونشکتازی شامل: پاک کردن مخاط , جلوگیری از عفونت و کاهش التهاب است.
پزشکان گزینه های بسیاری برای درمان برونشکتازی به شما پیشنهاد خواهند کرد. بسته به وضعیت شما گاهی ترکیبی از چند درمان به شما توصیه میشود.

در بعضی موارد , داروهایی برای پاکسازی ریه ها ممکن است تجویز شوند.

برونکودیلاتور ها:

در صورت بروز علائم شدید , ممکن است داروهای برونکودیلاتور به مدت کوتاهی تجویز شوند. برونکودیلاتورها داروهای استنشاقی هستند که به شما کمک میکنند فرایند تنفس راحت تری داشته باشید. نمونه ای از این داروها شامل آگونیست بتا 2 , آنتی کولینرژیک و تئوفیلین میباشد.

آنی بیوتیک ها:

اگر به علت عفونت های باکتریایی علائم شما تشدید شوند آنتی بیوتیک ها تجویز میشوند. نمونه ای از خلط , گرفته خواهد شد تا مشخص شود چه نوع باکتری باعث عفونت شده است. بسته به نتیجه آزمایش ممکن است آنتی بیوتیک های مختلف و یا ترکیبی از آنتی بیوتیک ها تجویز شوند. شما با مصرف آنتی بیوتیک ها ممکن است احساس خوبی داشته باشید اما نباید تا پایان دوره , مصرف داروها را قطع کنید زیرا توقف داروها باعث عود سریع علائم میشود.

اگر علائم شما شدید باشد ممکن است لازم باشد که در بیمارستان بستری شوید.

جراحی ریه:

در مواردی که آسیب های ریه شَدید میباشد و علائم جدی هستند و بیمار به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد جراحی ممکن است پیشنهاد شود. این گزینه زمانی اجرا میشود که ریه دارای عفونت شدید است و با آنتی بیوتیک ها درمان نمی شود. همچنین بهتر است بدانید که ریه ها از بخش هایی به نام لوب ها تشکیل شده اند. ریه چپ دارای 2 لب است و ریه راست دارای 3 لوب میباشد.

اگر در بیماری برونشکتازی , بیش از یک لوب تحت تاثیر قرار بگیرد عمل جراحی توصیه نمیشود زیرا به شدت خطرناک است و میتواند بافت ریه ها را از بین ببرد.

اکسیژن درمانی:

برخی از افراد مبتلا به بیماری برونشکتازی به اکسیژن اضافی(اکسیژن درمانی) نیاز دارند.

یکی از بهترین راه های مدیریت برونشکتازی , تقویت سلامت کلی شما از طریق ورزش و تغذیه سالم میباشد. پزشک شما ممکن است یک برنامه ورزشی را پیشنهاد کند.

تغذیه نیز مهم است , توصیه میشود افراد مبتلا به بیماری برونشکتازی با یک متخصص تغذیه دیدار کنند. همچنین نوشیدن مقدار زیاد مایعات به ویژه اب باعث میشود که علائم در شما کاهش یابند.

به طور معمول واکسن فصلی آنفولانزا و واکسن پنوموکوک برای بیماران مبتلا به برونشکتازی توصیه میشود.