کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج یا دشواری در دفع مدفوع به مدت چند هفته یا بیشتر را یبوست مزمن گویند. چنانچه دفع مدفوع کمتر از سه بار در هفته صورت گیرد، شخص دچار این مشکل شده است. اگرچه شکل مزمن این بیماری بسیار رایج است، اما این عارضه مانع انجام وظایف روزانه‌ی برخی اشخاص می‌شود و همچنین باعث می‌شود تا فرد هنگام دفع فشار زیادی را تحمل کند و بروز نشانه‌ها و علائم دیگری را تجربه کند. در یبوست شدید یا مزمن با توجه به علت اصلی دامن زننده به این عارضه درمان یبوست تجویز می‌شود؛ هر چند در بعضی موارد هیچ دلیلی یافت نمی‌شود.
به طور کلی افراد مبتلا به یبوست شدید باید:
- آب فراوان، چای کمرنگ ، میوه هایی مانند آلو، انگور، انجیر و گلابی بیشتر مصرف کنند. و به پیاده روی، تحرک بیشتر و فعالیت توجه داشته باشند.
- افراد مبتلا به یبوست که مشکل زمینه ای مانند انسداد روده ندارند، شب ها مقداری انجیر را در آب خیس کنند و صبح ناشتا این انجیرها را همراه آب آن بخورند.
- نوشیدن شربت خاکشیر قبل از صبحانه می تواند به رفع یبوست و جوش های صورت کمک کند .و نوشیدن دمکرده گل گاو زبان قبل از خواب می تواند مثل یک داروی آرامبخش عمل کند.
- خوردنِ سبزی و میوه در حدِ نرمال باعثِ متخلخل شدنِ مدفوعِ شما خواهد شد. سعی کنید دستِ کم سه بار در هفته را سبزی مصرف کنید. با غذا یا بصورت لقمه با نان. همچنین عادت کنید که پس از هر سه وعده غذا(صبخانه، ناهار، شام)، یکی دوتا میوه بخورید.
- پس از خوردنِ چیزهایی که یبوست می آورند، مانندِ ماکارونی، انار و دانه ی انار، مواد فلفل دار و تند، استعمال تریاک یا مشروبات الکلی، کشک، دوغ، دمپختی، کاکائو و قهوه و.. حتما سبزی، شیر و آب فراوان مصرف کنید.
- اگر هم یبوست مزاج هستید یا سنگ کیسه صفرا دارید، می توانید صبح ها دو قاشق روغن زیتون را همراه آب یک لیموی کامل میل کنید.
- سبوس برنج درمانی بی ضرر برای یبوست های بدون علت مشخص.
- اگر یبوست خیلی شدید باشد از ترکیب 5 واحد روغن بادام شیرین+2 واحد عسل روزی 2 قاشق غذاخوری استفاده کنید.
- انواع سیر، موسیر و والک از جمله گیاهان ضد یبوست می باشند .
- تخم شنبلیله برای یبوست مفید است.
- دمکرده گل سرخ(محمدی) روزی یک لیوان هم به عنوان یک داروی ملین میتوان استفاده کرد.
درمان یبوست با دارو:
- پودر_پسیلیوم ساده ترین و کم عاضه ترین داروی رفع یبوست است که به صورت فیبر عمل کرده و می تواند در دوره بارداری نیز استفاده شود.
- دسته دوم داروهایی هستند که با خاصیت اسمزی باعث نشت آب به روده می شوند، مثل شربت منیزیم و لاکتولوز.
- دسته سوم داروهای محرک روده مثل برگ سنا، بیزاکودیل و روغن_کرچک است. این داروها بهتر است در خط آخر درمان یبوست مصرف شوند.
