_ آمنوره یا قطع قاعدگی چیست؟
_چرا به وجود می آید و دارای چه علائمی است؟
_کدام عوامل باعث قطع قاعدگی میشوند؟
_آ دارای چه عوارضی است؟
_چگونه تشخیص داده میشود و درمان آن چگونه است؟
در این مجله قصد داریم به سوالات مطرح شده پاسخ دهیم و شما را با نکاتی دیگر در رابطه با قطع قاعدگی آشنا کنیم.
آمنوره (Amenorrhea) یا عدم وجود قاعدگی , از دست دادن چند دوره ی قاعدگی میباشد (زمانی که قاعدگی در طول سال های باروری بین بلوغ و یائسگی وجود نداشته باشد.) زنانی که حداقل سه دوره ی قاعدگی را در یک ردیف از دست داده اند آمنوره دارند همانند دخترانی که قاعدگی را تا 16 سالگی شروع نکرده اند. آمنوره یک بیماری نیست و این بدان معنا نیست که فرد نابارور است اما میتواند نشانه ای از یک مشکل برای سلامتی باشد که نیاز به توجه و درمان دارد.
شایع ترین علت آن بارداری است سایر علل شامل مشکلات اندام های تولیدمثل یا غدد میشود که به تنظیم هورمون ها کمک میکند.
انواع آمنوره:
دو نوع وجود دارد ابتدایی و ثانویه.
اولیه:
اولیه زمانی است که دوره های قاعدگی در دوران بلوغ شروع نمی شوند. در صورتی که دوره های قاعدگی تا سن 16 سالگی شروع نشود فرد نیاز به مشورت با پزشک دارد. اولیه به ندرت اتفاق می افتد و دختران کمی تحت تاثیر اولیه قرار میگیرند(به عنوان مثال در ایالات متحده کمتر از 0/1درصد از افراد را تحت تاثیر قرار میدهد).
ثانویه:
ثانویه زمانی است که دوره های قاعدگی شروع میشوند اما پس از مدتی متوقف میشوند که در دوران بارداری و یا هنگام تغذیه کودک با شیر مادر طبیعی است (در ایالات متحده , ثانویه حدود 4 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار میدهد).
علائم :
نشانه و علامت اصلی عدم وجود دوره قاعدگی است. بسته به علت آمنوره ممکن است علائم یا نشانه های دیگری همراه با عدم وجود دوره ی قاعدگی به وجود آیند مانند:
- ریزش مو
سردرد
رشد مو در صورت
درد لگن
آکنه
و…
علت :
آمنوره ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد.
آمنوره طبیعی:
در طی دوره ی طبیعی زندگی , شما ممکن است آمنوره را به دلایل طبیعی تجربه کنید از جمله بارداری , شیر دادن و یائسگی
داروها:
برخی از زنان از قرص های ضد بارداری استفاده میکنند که باعث میشود دوره ی قاعدگی را تجربه نکنند.
همچنین برخی دیگر از داروها میتوانند دوره های قاعدگی را متوقف کنند از جمله برخی از انواع:
داروهای ضد روانپریشی
داروهای مربوط به شیمی درمانی
داروهای ضدافسردگی
داروهای فشارخون
داروهای آلرژی
شیوه زندگی:
گاهی اوقات شیوه زندگی باعث آمنوره میشود به عنوان مثال:
ورزش بیش از حد: زنانی که در فعالیت هایی که نیاز به آموزش دقیق دارند مانند باله شرکت میکنند ممکن است دوره های قاعدگی در آنها قطع شود.
فشارهای وارد شده: استرس یکی از عواملی میباشد که میتواند بر عملکرد هیپوتالاموس (ناحیه ای از مغز که هورمون های چرخه قاعدگی را کنترل میکند)تأثیر بگذارد.
عدم تعادل هورمونی
بسیاری از مسائل پزشکی میتوانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند از جمله:
سندروم تخمدان پلی کیستیک(PCOS): سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث میشود در چرخه قاعدگی مشکلاتی به وجود آید.
نقص در عملکرد تیروئید: پرکاری تیروئید(هیپرتیروئیدیسم) یا کم کاری تیروئید میتواند باعث بی نظمی در قاعدگی شود.
تومور هیپوفیز
یائسگی زودرس: یائسگی معمولا در سن 50 سالگی شروع میشود اما برخی از زنان ممکن است قبل از 40سالگی آن را تجربه کنند.
عوامل خطرساز برای ابتلا به آمنوره چیست؟
سابقه خانوادگی: اگر خواهر یا مادر شما آمنوره را تجربه کرده است شما نیز احتمال دارد آن را تجربه کنید.
اختلالات اشتهایی: اگر در معرض اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی یا بولیمیا(پرخوری عصبی) هستید , امکان ابتلا به آمنوره وجود دارد. در صورتی که BMI پایین تر از 19 باشد خطر ایجاد آمنوره ثانویه به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
عوارض جانبی آمنوره چیست؟
ناباروری: در صورتی که دوره ی قاعدگی نداشته باشید نمی توانید باردار شوید.
پوکی استخوان: اگر آمنوره شما ناشی از سطوح استروژن کم باشد ممکن است در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار گیرید.
چگونه آمنوره تشخیص داده میشود؟
آمنوره یک علامت است نه یک بیماری. برای تشخیص پزشک تلاش میکند تا متوجه شود چرا قاعدگی وجود ندارد.
آمنوره اولیه:
اگر فرد تا سن 16 سالگی دوره ی قاعدگی را تجربه نکند پزشک ممکن است از سابقه خانوادگی بیمار بپرسد و تعدادی آزمایش را انجام دهد.
این شامل آزمون هایی است برای ارزیابی سطح هورمون های زیر:
هورمون تحریک کننده فولیکول(FSH)
هورمون تحریک کننده تیروئید(TSH)
هورمون لوتئینه کننده(LH)
همچنین ممکن است پزشک یک معاینه فیریکی انجام دهد.
آمنوره ثانویه:
در آمنوره ثانویه بر علت اصلی تمرکز میشود و قبل از انجام آزمایشات پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد:
در چه سنی قاعدگی را شروع کرده اید؟
آیا از لحاظ جنسی فعال هستید یا خیر؟
آیا احتمال میدهید که باردار باشید یا خیر؟
آیا اخیرا کاهش وزن یا افزایش وزن اتفاق افتاده است یا خیر؟
آیا چرخه ی قاعدگی شما قبلا منظم بوده است یا خیر؟
و با توجه به علت آمنوره ممکن است پزشک از شما بخواهد تا برخی آزمایش ها را انجام دهید. از جمله:
آزمایش حاملگی و یا تست عملکرد تیروئید
آزمایش های تصویر برداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
▪اسکن اولتراسوند , CT , MRI
▪هیستروسکوپی که در آن دکتر یک دوربین از طریق مهبل وارد رحم میکند تا رحم را مورد بررسی قرار دهد.
چگونه آمنوره درمان میشود؟
درمان به علت بستگی دارد.
درمان آمنوره اولیه:
برای درمان با توجه به سنِ فرد , آزمایشاتی از او گرفته خواهد شد و اگر مشکلات ژنتیکی یا فیزیکی وجود داشته باشد ممکن است جراحی انجام شود.
درمان آمنوره ثانویه:
درمان به علت بستگی دارد.
▪اگر فرد بیش از حد ورزش کرده باشد و قاعدگی او قطع شده باشد ممکن است پزشک به او توصیه کند تا برنامه ی ورزشی خود را تغییر دهد تا به تثبیت چرخه ماهیانه کمک کند.
▪در صورتی که استرس , عامل قطع شدن قاعدگی باشد باید روش هایی که به کنترل استرس کمک میکنند را فراگیرید.
▪اگر کاهش بیش از حد وزن باعث قطع شدن قاعدگی شده باشد شما باید تحت نظر متخصص تغذیه قرار گیرید.
▪ در صورت اختلال در عملکرد غده تیروئید ممکن است داروهایی تجویز شوند.
منبع:
medicalnewstoday.com
