خواب رفتن اندام بدن به حسی گفته می شود که در نتیجه سوزن سوزن و یا گز گز دست احساس خواهد شد. اگر کوتاه مدت باشد مساله ای ندارد اما با طولانی مدت شدن آن می تواند به سندرم تونل کارپال منجر شود. احساس خواب رفتن دست معمولا بدون درد است و می‌تواند در هر زمانی از شبانه‌روز اتفاق بیفتد. بیشتر مردم حداقل یک‌بار خوابرفتگی دست را تجربه می‌کنند.یکی از شایع ترین علل خواب رفتن دست ، نرسیدن خون طی فشار روی دست خواهد بود. مثلا زمانی که خوابیده اید احتمال دارد روی دست خود غلط خورده و دست زیر بدن بماند . در این حالت خون کافی به دست نمیرسد و دست دچار خواب رفتگی می شود.
قرار دادن دست در وضعیت نامناسب نیز سبب واردشدن فشار به اعصاب می‌شود و عصب در پاسخ به نبود جریان خون یا تکان‌خوردن «مورمور» می‌شود.
درصورتی‌که صبح‌ها با این حالت از خواب بیدار می‌شوید، سعی کنید فشار را از روی دست‌تان بردارید. کم‌کم حالت خوابرفتگی از بین می‌رود و مورمورشدن متوقف می‌شود.
عوامل خواب رفتن دست
کمبود ویتامین ب (B)
ویتامین B یکی از ویتامین هایی است که در اکثر مواد مغذی یافت می شود. به یاد داشته باشید که این ویتاین می تواند به قدرت عضلانی بدن و همچنین سیستم دفاعی کمک کند. کمبود ویتامین بی یکی از عوالی است که منجر به خواب رفتگی دست می شود.
خوابرفتگی شدید دست که ناشی از کمبود ویتامین B باشد بیشتر در یکی از گروه‌های زیر اتفاق می‌افتد:
- سالخوردگان؛
- کسانی که رژیم گیاه‌خواری دارند؛
- افرادی که کم‌خونی ناشی از فقر آهن دارند.
زیاد شدن مایعات در بدن
عوامل مختلف مانند دریافت بیش از اندازه‌ی نمک یا تغییر سطح هورمونی در دوران قاعدگی می‌تواند باعث تجمع مایعات شود. این اتفاق می‌تواند سبب تورم بخش‌های مختلف بدن شود. گاهی اوقات این ورم در جریان خون اختلال ایجاد می‌کند و باعث احساس مورمورشدن در بعضی مناطق بدن می‌شود.
سندرم تونل کارپال
اگر بی‌حسی و مورمورشدن اغلب در دست‌تان رخ می‌دهد، احتمال ابتلا به سندرم تونل کارپال وجود دارد. این حالت در زمانی است که عصب میانی (Median nerve) که از استخوان مچ دست می‌گذرد، تحت فشار قرار بگیرد و آسیب ببیند.
انجام کارهایی مانند تایپ با صفحه‌کلید کامپیوتر یا کار با ماشین‌آلات به‌طور مستمر، می‌تواند باعث این بیماری باشد.
نوروپاتی (آسیب) اعصاب محیطی
اگر مبتلا به دیابت هستید و دائم دچار خوابرفتگی می‌شوید، احتمال آسیب‌دیدگی اعصاب‌تان وجود دارد. این بیماری «نوروپاتی اعصاب محیطی» نامیده می‌شود که دلیل آن افزایش مداوم سطح قند خون است.
سایر عوامل
عوامل تأثیرگذار روی دستگاه اعصاب مرکزی مانند بیماری اسکلروزیس چندگانه و سکته‌ی مغزی سبب خوابرفتگی می‌شود. وجود و رشد تومورها به‌ویژه آنهایی که در مغز و نخاع وجود دارند هم سبب خواب‌رفتن دست می‌شود.
زمان مراجعه به دکتر
زمانی‌که احساس خواب رفتن دست در فاصله‌های زمانی کوتاه‌مدت اتفاق می‌افتد یا همراه با درد و ناراحتی است، حتما باید با پزشک خود مشورت کنید. اگر علائم دیگری در کنار خوابرفتگی وجود داشته باشد، شاید نشان‌دهنده‌ی یک بیماری جدی‌تر است.
درصورتی‌که خوابرفتگی با هرکدام از علائم زیر همراه باشد، فورا نیازمند رسیدگی پزشکی است:
- ضعف عضلات؛
- درد شدید؛
- مشکلات بینایی یا کاهش دید؛
- اشکال در تکلم؛
- اشکال در حفظ تعادل؛
- سرگیجه شدید.
راهکار درمان خواب رفتگی دست
خواب رفتگی های کوتاه مدت معمولا نیازی به درمان ندارند، اما بهتر است از داروهای مسکن و تقویت کننده استفاده کنید تا بتوانید جلوی خواب رفتن دست را بگیرید.
اگر دائم احساس درد و بی‌حسی دارید، ممکن است درگیر بیماری دیگری باشید. پزشک می‌تواند با معاینه‌ی شما وضعیت خواب‌رفتگی‌تان را بررسی کند و روشهای درمانی لازم را به‌کار گیرد.
برای مثال، اگر مبتلا به سندرم تونل کارپال باشید، ممکن است پزشک پیشنهاد کند از مچ‌بند برای مراقبت از دست‌تان استفاده کنید و تمرین‌های مخصوص مچ دست را برای آرامش اعصاب آن تجویز کند. در موارد دیگر، ممکن است از تزریق کورتیزول یا عمل جراحی استفاده شود.
