تخمدان چه عضوی است؟
تخمدان ها دو غده زنانه هستند که در دو طرف رحم قرار گرفته اند و با لوله های فالوپ با رحم در ارتباط هستند. تخمدان ها غددی هستند که تخمک ها را برای باروری زنان تولید می کنند. در واقع در هر قاعدگی به طور طبیعی یک تخمک از یکی از تخمدان آزاد می شود و تا مدتی فعال است و اگر در این مدت اسپرمی وجود داشته باشد و شرایط لقاح فراهم شود باروری اتفاق می افتد و در غیر این صورت توانایی لقاح تخمک از بین می رود. تخمدان ها از دوره بلوغ تا یائسگی این وظیفه را بر عهده دارند. به علاوه وظیفه تولید هورمون های جنسی زنانه مانند پروژسترون و استروژن نیز بر عهده این غده ها است. بنابراین مراقبت از این عضو و اهمیت دادن به آن اهمیت فراوانی دارد.
سزطان تخمدان چیست؟
سرطان تخمدان ها هم مانند دیگر انواع سرطان ها به شکل تکثیر بی رویه و غیرقایل کنترل سلو ل های این دو غده است.این سرطان هفتمین سرطان شایع زنان است که سبب مرگ زنان می شود. در نتیجه داشتن دانش درباره آن و غربالگری دوره ای ضروری است. به خصوص که علائم ابتلا به این بیماری دیر هنگام بروز می کند و تا مراحل پیشرفت قابل مشاهده نیست و درمان مشخصی نیز ندارد. لازم است زنان به طور منظم و در دوره های مشخص غربالگری این بیماری را با مراجعه به متخصص زنان داشته باشند. به خصوص زنانی که عامل وراثت آن را دارند یعنی یکی از وابستگان درجه یک مانند مادر، دختر و یا خواهر به این بیماری مبتلا است نیاز به توجه خاصی دارند. همچنین زنانی که قبلا به بیماری سرطان سینه، رحم و یا روده بزرگ مبتلا بوده اند نیز بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان را دارند.
گروه های در خطر ابتلا به سرطان تخمدان:
- زنانی که زمینه وراثتی دارند
- زنانی که کیست های تخمدان دارند که با گذشت زمان به تومور تبدیل می شوند
- زنانی که سرطان رحم، سینه و یا روده دارند
- زنانی که هیچگاه باردار نشده اند و بیشتر تخمک گذاری دارند
- زنانی که سن یائسگی خیلی بالا یا سن تخمک گذاری پایین داشته اند
- زنانی که درمان هورونی بعد از یائسگی دارند
- داروهای باروری
- چاقی
علائم سرطان تخمدان چیست؟
هرچند که علائم این بیماری تا مرحله پیشرفت آن بروز نمی کند اما از علائم متداول آن می توان موارد زیر را برشمرد:
- نفخ شکم
- درد در ناحیه لگن و پشت پاها
- احساس سیری زودهنگام
- تکرر ادرار یا نیاز به فوریت برای دفع ادرار
- مشکلات گوارشی
- تورم شکم و درد شکم
لازم به ذکر است که این علائم مختص این بیماری نیست و می تواند هر زمینه دیگری نیز داشته باشد اما پیگیری در صورت داشتن این علائم بسیار ضروری است.
انواع سرطان تخمدان و مراحل آن
این سرطان به دو شکل بروز می کند. نوعی از آن بر روی لایه پوشاننده داخلی رحم تشکیل می شود(کارسینومای تخمدان). برخی از انواع کارسینومای تخمدان خطرناک تر از انواع دیگر هستند. نوع دوم این سرطان از لوله های رحم (فالوپ) نشات می گیرد که بیشترین میزان مرگ را نیز برای بیمار در پی دارد. علت آن نیز این است که سلول های سرطانی می توانند به سراسر شکم منتشر شوند.
این نوع سرطان نیز مشابه دیگر انواع ۴ مرحله پیشرفت دارد. در مرحله اول فقط یک یا هر دو تخمدان درگیر است. در درجه دوم این بیماری علاوه بر تخمدان ها بافت های لگن نیز درگیر شده اند. به شکلی که سلول های سرطانی در بافت های رحم در لگن و لوله های تخمدان دیده می شوند. در مرحله سوم سلول های سرطانی به خارج لگن هم رسیده اند و غدد لنفاوی را نیز درگیر کرده اند. و گاهی حتی خارج از کبد نیز وجود دارند. و آخرین مرحله بیماری سزطان به خارج از شکم و لگن نفوذ کرده است و حتی به کبد و ریه ها نیز آسیب زده اند.
چگونگی درمان سرطان تخمدان؟
همانطور که گفتیم تشخیص زودهنگام این بیماری مشکل استو متاسفانه به همین دلیل میزان مرگ و میر بالایی نیز دارد. اما برای درمان سرطان تخمدان بسته به نظر پزشک متخصص ممکن است از شیمی درمانی داخل صفاقی، شیمی درمانی فراگیر و یا جراحی بهره ببرند. در شیمی درمان داخل صفاقی داروهای شیمی درمانی فقط به لگن و شکم تزریق می شوند و باعث رفع یا کنترل رشد سلول ها می شوند. در حالت فراگیر داروی شیمی درمانی به خون تزریق شده و کل بدن را کنترل می کنند.
در درمان با جراحی نیز بسته به میزان انتشار سرطان یکی از راه های زیر انتخاب می شود:
- برداشتن تخمدان و لوله های رحمی
- برداشتن کامل رحم به همرا ضمائم آن
- غدد لنفاوی درگیر
- بخش هایی از شکم و لگن
