آتاکسی نوعی اختلال عصبی است که شخصی که دچار آن شده نمی تواند روی عضلات خود به درستی کنترل داشته باشد.این عدم کنترل بیشتر در راه رفتن این افراد بروز می‌کند. بنابراین، شناسایی نشانه‌ها و درک درمان‌‌های احتمالی برای بهبود کیفیت زندگی این افراد بسیار مهم است.
آتاکسی اختلال عصبی است که مستقیما بر روی مخچه تاثیر می گذارد. البته تاثیر آن می تواند به سه دسته تقسیم شود، مخچه، حسی و دهلیزی. انواع مختلفی از عدم تعادل در این طبقه بندی‌ها وجود دارد. فرم خفیف آن (dystaxia) و افرادی که یک طرف بدن آن‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرد(hemiataxia) تا نوع شدید و ناتوان کننده این اختلال وجود دارد. افرادی که از نوع شدید آن رنج می‌برند ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.
آتاکسی توسط موارد مختلفی ایجاد می‌شود. این موارد شامل تروما، آسیب به سیستم عصبی مرکزی( تصادف یا سکته)، کمبود ویتامین، کم کاری تیروئید ، بیماری سلیاک ، لوپوس ، ژنتیک، عوامل زیست محیطی و تخریب سیستم عصبی است. تشخیص علت زمینه‌ای می‌تواند به پزشک در درمان هر مورد کمک کند زیرا در بیشتر شرایط ، کیفیت زندگی افراد را می‌توان بدون جراحی‌های سخت بهبود بخشید.
نشانه‌ها و علائم آتاکسی:
در انواع آتاکسی، انواع مختلفی از علائم دیده می شود. همچنین این که امکان دارد خون ریزی یا التهاب در مخچه دیده شود. این وضعیت همچنین ممکن است توانایی و قابلیت‌های حسی شما را تحت تاثیر قرار دهد و درک موقعیت یا زوایه مفاصل را برایتان دشوار سازد. در نهایت نوع دهلیزی این بیماری می‌تواند به سرگیجه شدید، از دست دادن تعادل، تهوع یا استفراغ منجر شود.
نشانه اصلی آتاکسی شامل حرکات ناپایدار بازوها، پاها و سایر مفاصل است و همین امر پیاده روی را برای افراد دشوار می‌سازد. برخی از علائم آتاکسی مخچه شامل لکنت زبان، مشکل در نوشتن،لرزش بدن و عدم توانایی در تشخیص مسافت یا حرکات است. بیشتر نشانه‌های خاص توسط یک پزشک آموزش دیده قابل تشخیص است. بعد از تشخیص می‌توان رویکردهای درمانی موثر را اتخاذ کرد.
روش ها درمان آتاکسی
فیزیوتراپی:
برای بیشتر علائم فیزیکی آتاکسی همچون مشکل در راه رفتن و مشکلات کنترل عضلات، فیزیوتراپی یک گزینه قابل دوام است. اگر راه رفتن هنوز هم امکان پذیر است می‌توان از این روش استفاده کرد. این نوع خفیف آتاکسی است و در طول زمان می‌توان کنترل بیشتری بر روی مفاصل و اندام‌ها بدست آورد. همچنین تمرینات ورزشی خانگی بسیاری وجود دارد که می‌تواند کنترل عضلات را تقویت کند و عملکرد سیستم عصبی را بهبود ببخشد.
استفاده از ویتامین E:
برخی از تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده نشان داده است که کمبود ویتامین E می‌تواند باعث بروز نشانه‌های آتاکسی شود. به طور خاص، کمبود ویتامین E می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف سیستم عصبی شود. ویتامین E همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند و می‌تواند استرس اکسیداتیو را در بدن کاهش دهد و به تمامی سیستم اندام‌ها کمک می‌کند کار خود را به درستی انجام دهند. برخی از غذاهای غنی از ویتامین E شامل بادام زمینی، اسفناج، بادام، مارچوبه،خردل و دانه آفتابگردان است.
ماساژ:
از آنجایی که آتاکسی در اصل یک موضوع التهاب یا عملکرد ضعیف مخچه یا سایر بخش‌های سیستم عصبی مرکزی است، یک راه حل فیزیکی می‌تواند گزینه مناسبی برای درمان باشد. برخی از تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که ماساژهای مخصوصی که بر روی گردن و سر تمرکز دارند، می‌تواند فشار اضافی و التهاب در عضلات و بافت‌های گردن و سر را کاهش دهد. اینکار به بدن کمک می‌کند کنترل طبیعی بر روی عضلات خود داشته باشد.
استفاده از ویتامین B1:
کمبود ویتامین B1 که با عنوان تیامین نیز شناخته شده است در برخی از بیماران با آتاکسی مربوط بوده است. تیامین برای سوخت و ساز درشت مغذی‌ها مهم است و نقش کوآنزیمی بسیاری دارد. بدون آن، عملکرد سیستم عصبی بدن مختل خواهد شد. غذاهای غنی از ویتامین B1 شامل ماهی، دانه‌ها، نان و نخود فرنگی است.
روغن زیتون:
مطالعات انجام شده نشان داده است که مصرف ترکیب مناسبی از چربی‌های سالم در رژیم غذایی می‌تواند نشانه‌های آتاکسی را کاهش دهد. روغن زیتون سرشار از ترکیبات پلی فنولیک و آنتی اکسیدان‌های مختلف دیگر همچون اسیدهای چرب امگا۳ است و همین امر ان را به یک گزینه سالم تبدیل کرده است. افرادی که خطر ابتلا به آتاکسی در آن‌ها وجود دارد بهتر است بیشتر از روغن زیتون استفاده کنند.
ماهی سالمون:
ماهی سالمون تقویت کننده مغز است و به خاطر حضور اسیدهای چرب امگا۳ در این ماهی برای بدن مزایای بسیاری دارد. اسیدهای چرب امگا۳ دارای خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی بسیاری است که آن را برای سیستم عصبی بسیار مهم کرده است. با کاهش سطح استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد شناختی، این اسیدهای چرب می‌توانند از بروز نشانه‌های آتاکسی جلوگیری کنند.
