سندرم شوگرن ؛ علل،علائم و روش های درمانی

سندرم شوگرن نوعی بیماری است که باعث خشکی دهان و چشم می شود. در این بیماری چشمان به قدری خشک می شود که بیمار حس می کند قطعات ریزی در چشمش وجود دارد از طرفی خشکی دهان نیز همراه این بیماری است که باعث می شود بیمار برای خوردن مواد غذایی نیز اذیت شود.

سندرم شوگرن

دو نوع سندرم شوگرن وجود دارد. اولی به طور خود به خودی ایجاد می شود. شوگرن نوع دوم نیز با بیماری های خود ایمنی مثل لوپوس و آرماتویید و روماتیسم عضلانی همراه خواهد بود. حتی برخی از این بیماران دچار خشکی مخاط روده و در نهایت یبوست‌ های شدید می‌شوند. در خانم ها نیز خشکی مخاط تناسلی را به همراه دارد.

هر خشکی دهانی سندرم شوگرن نیست مثلا در افراد مسن هم گاهی خشکی دهان دیده می‌شود و ربطی به این بیماری ندارد. گاهی هم بدون هیچ دلیل خاصی فرد دچار خشکی دهان می‌شود که درمان ساده‌ای دارد.

علل به وجود آمدن سندرم شوگرن

سندرم شوگرن

اکثر بیماری هایی که به صورت خود ایمنی هستند در حالت ژنتیکی انتقال پیدا می کنند. البته بیشتر این ژن از مادر به فرزند نتقل می شود اما در بعضی موارد خاص نیز می تواند با غالب بودن ژن پدری، از سمت پدر وارد شود. این ژن ممکن است به نسل‌های بعدی هم منتقل شود و بعد از چند نسل، در یک نفر خود را نشان دهد. به همین دلیل به مادران نگران از انتقال بیماری‌ به فرزندشان می‌گوییم مگر خواهر یا برادر شما به سندرم شوگرن مبتلاست؟ مگر مادرتان مبتلاست؟ اغلب جواب منفی است. پس این موضوع به غالب بودن ژن و قدرت آن بستگی دارد. هرچه زودتر بیماری خود ایمنی نشخیص داده شود، درمان آن راحت تر خواهد بود.

روش تشخیص بیماری

بهترین راه تشخیص بیماری،معاینه بالینی قوی است. هرچند که بیماری های خود ایمنی هیچ گاه درمان قطعی با خود به همراه ندارند.

چگونگی درمان سندرم

سندرم شوگرن

در هر دو نوع سندرم شوگرن باید یک سری آزمایشات اولیه انجام شود. البته اصلی ترین محل برای بروز این بیماری دهان است و خشکی آن باعث بروز علائم وحشتناک دیگری خواهد شد.. گاهی هم بیمار به علت خشکی مخاط دهان دچار سرفه‌های مکرر می‌شود بدون این‌ که بداند علت چیست. از طرفی خشکی چشم نیز باعث می شود تا زخم قرنیه به وجود بیاید و شاید قرنیه به کل از بین برود.

علائم همومی بیماری مثل تب و سایر ویژگی ها نیز در این سندرم به وجود می آیند، هرچند که احتمال دارد غدد بناگوش نیز در این مساله درگیر شوند. همه اینها اهمیت درمان به موقع سندرم شوگرن را -چه از نوع اولیه و چه از نوع ثانویه- نشان می‌دهد.

درمان‌ شوگرن، ابتدا از بین بردن خشکی مخاط‌‌هاست مثلا اگر بیمار دچار خشکی چشم است، اشک مصنوعی برایش تجویز می‌شود تا به طور دائم از آن استفاده کند و قرنیه‌ آسیب نبیند. اگر مخاط دهان خشک باشد، به بیمار توصیه می‌شود مرتب آدامس‌‌های بدون قند بجود تا مخاط دهان تحریک شود و بزاق ترشح کند یا همیشه ظرف آبی همراهش باشد. البته لازم نیست مدام آب بخورد چون در صورت نوشیدن بیش از حد آب، امکان دارد دچار مسمومیت با آب شود بنابراین فقط کافی است آب را در دهانش بگرداند.

تحقیقات نشان می دهند بیماری‌های خود ایمنی در زنان شیوع بیشتری دارند و سندرم شوگرن هم از این قاعده مستثنا نیست. همراهی سندرم شوگرن با بیماری لوپوس و آرتریت روماتویید نشان می‌دهد این بیماری در زنان جوان و میانسال شیوع بیشتری دارد.