عکس رنگی رحم یا هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یکی از متداول‌ترین روش‌های تصویربرداری برای ارزیابی باز بودن لوله‌های رحمی و بررسی سلامت حفره رحم است. این روش به‌ویژه در زنانی که در حال بررسی علل ناباروری هستند، استفاده می‌شود و می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره شکل و ساختار رحم و لوله‌های فالوپ ارائه دهد. در ادامه به بررسی جزئیات مربوط به این روش تصویربرداری می‌پردازیم.
زمان مناسب برای انجام هیستروسالپنگوگرافی (HSG)
هیستروسالپنگوگرافی به‌عنوان یک اقدام سرپایی شناخته می‌شود و بهترین زمان برای انجام آن قبل از تخمک‌گذاری، معمولاً بین روزهای 6 تا 11 سیکل قاعدگی است. این زمان به این دلیل انتخاب می‌شود که احتمال بارداری در این مرحله کمتر است و تصویر برداری بهتری از حفره رحم و لوله‌های رحمی فراهم می‌شود.
چگونگی انجام عکس برداری رنگی رحم
در طی هیستروسالپنگوگرافی، بیمار در وضعیت لیتوتومی دورسال قرار می‌گیرد و معمولاً این مراحل دنبال می‌شود:
قرار دادن تناکولوم: برای ثابت نگه داشتن رحم، یک تناکولوم تک دانه به قسمت قدامی سرویکس متصل می‌شود.
قرار دادن لوله باریک: لوله‌ای باریک در مجرای سرویکس قرار داده می‌شود که از طریق آن ماده حاجب استریل به آرامی تزریق می‌گردد.
تزریق ماده حاجب: پس از تزریق ماده حاجب، این ماده به حفره رحم و لوله‌های فالوپ وارد شده و تصویر واضحی از ساختارهای داخلی رحم و لوله‌ها فراهم می‌کند.
موارد استفاده از عکس رنگی رحم
عکس رنگی رحم یا HSG در تشخیص و بررسی بسیاری از مشکلات رحمی و لوله‌های فالوپ مؤثر است. برخی از موارد استفاده این روش عبارتند از:
- بررسی اندومتر و اندوسالپنکس
- تشخیص دلایل سقط مکرر
- کشف ناهنجاری‌های رحم
- تشخیص فیبروئیدهای رحمی و میوم‌های زیر مخاطی
- ارزیابی باز بودن لوله‌های فالوپ در زنان مبتلا به ناباروری
این روش به‌طور گسترده در زنانی که برای باروری تحت بررسی هستند، به‌عنوان اولین و بهترین اقدام تصویربرداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد منع انجام هیستروسالپنگوگرافی
در برخی از موارد، انجام هیستروسالپنگوگرافی توصیه نمی‌شود. برخی از موارد منع انجام این روش عبارتند از:
- احتمال بارداری
- سابقه عفونت التهاب لگنی
- خونریزی شدید یا غیرعادی
- استفاده اخیر از وسایل داخل رحمی
- حساسیت به ماده حاجب یددار
نکات مهم قبل از انجام هیستروسالپنگوگرافی (HSG)
قبل از انجام این روش تصویربرداری، باید برخی نکات مهم را رعایت کرد تا نتایج بهتری حاصل شود و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری گردد:
اطلاع از داروها و حساسیت‌ها: اگر از داروی خاصی استفاده می‌کنید یا حساسیت به مواد حاجب یددار دارید، حتماً پزشک خود را مطلع سازید.
استفاده از مسکن: ممکن است پزشک پیش از انجام HSG، به شما یک مسکن ملایم یا داروی بدون نسخه تجویز کند تا ناراحتی‌های احتمالی حین انجام روش کاهش یابد.
پوشیدن لباس مخصوص: در حین انجام HSG، باید لباس‌های خود را درآورید و از گان مخصوص استفاده کنید.
حذف جواهرات و وسایل فلزی: برای جلوگیری از تداخل در تصویربرداری با اشعه X، باید جواهرات، عینک و وسایل فلزی را از خود دور کنید.
جمع‌بندی
هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم یکی از روش‌های رایج و مؤثر برای ارزیابی سلامت رحم و لوله‌های فالوپ است. این روش می‌تواند در تشخیص مشکلاتی مانند انسداد لوله‌های رحمی، فیبروئیدها، ناهنجاری‌های رحمی و علل سقط مکرر کمک‌کننده باشد. با رعایت نکات ضروری قبل از انجام این آزمایش و آگاهی از موارد منع، می‌توان از این روش برای تشخیص دقیق‌تر مشکلات رحمی بهره برد. در صورتی که هرگونه نگرانی یا سوالی درباره این روش دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اطلاعات کامل‌تری درباره آن دریافت کنید.
