یائسگی زودرس چیست؟
یائسگی به دوره ای از زندگی زنان اطلاق می شود که در آن دوره قاعدگی زنان متوقف می شود. متوسط سن برای یائسه شدن بانوان در حالت طبیعی در سن ۵۱ سالگی است. البته گاهی این سن به دلیل بیماری، عوامل ژنتیکی و یا برخی حراحی ها مانند برداشتن رحم ( هیسترکتومی) زودتر خواهد بود. هنگامی که یائسگی قبل از سن ۴۰ سالگی اتفاق بیفتد به عنوان یائسگی زودرس شناخته می شود.
عوامل یائسگی زودرس
از عواملی که سبب یائسگی زودرس در یک خانم می شوند می توانند به عوامل زیر اشاره کرد:
- نارسایی زودرس تخمدان ها
- اسیب تخمدان ها توسط شیمی درمانی و یا پرتو درمانی و یا جراحی که در آن تخمدان ها برداشته می شوند
- ژنتیک. اگر علت مشخصی برای یائسگی زودرس وجود نداشته باشد به احتمال زیاد عامل ژنتیک خواهد بود. یعنی سن یائسگی به احتمال زیاد ارثی است.
- سیگار کشیدن
- شاخص توده بدنی
- ورزش نکردن
- رژیم غذایی گیاه خواری
- عدم وجود افتاب
- نقص های کروموزمی مثا ابتلا به سندرم ترنر، دیانزژنز گناد خالص که باعث از کار افتادن تخمدان ها می شود
- بیماری های خود ایمنی مانند تیروئید، آرتیت روماتوئید
- صرع
علایم یائسگی زودرس
از علائم یائسگی زودرس می توان موارد زیر را نام برد. این علائم در یائسگی طبیعی نیز بروز می کند.
- تغییرات خلقی مانند اضطراب، افسردگی و گریه ناگهانی
- خشکی واژن
- تغییرات شناختی
- گر گرفتگی
- کاهش میل جنسی
- اختلالات خواب از قبیل بی خوابی، مشکل در به خواب رفتن یا خوابیدن
- دره های ماهیانه نامنظم(به صورت کمتر شدن، بیشتر شدن، مکرر، طولانی، سنگین تر)
- رطوبت
- درد سینه ها
- سردرد و میگرن
- نیاز فوری به تخلیه ادرار
- نفخ
- عرق کردن شبانه
- از دست دادن کنترل مثانه
- وزوز گوش
- تغییرات در ناخن ها
- افزایش الرژی ها
- افزایش وزن
عوارض یائسگی زودرس
از عوارض این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ناباروری
- احساس پریشانی و گاهی افسردگی به دلیل از دست دادن قدرت باروری
- در بعضی موارد خطر ابتلا به بیماری نارسایی قلبی عروقی مطرح می شود که البته به طور کامل اثبات نشده است
- افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان به دلیل سطح پایین استروژن
تشخیص یائسگی
غالبا برای تشخیص یائسگی کار خاصی انجام نمی شود و اگر ۱۲ ماه پی در پی فرد عادت ماهیانه نداشته باشد یائسه شده است. اما گاهی پزشک می تواند با تست هورمون و اندازه گیری سطح استرژن روند را بررسی کند.
درمان یائسگی زودرس
درمان جایگزینی هورمونی: برای درمان یائسگی معمولی به کار می رود. اغلب هورمون واژینال در دوزهای پایین برای کمک به علائم واژینال مصرف می شود.
هورمون درمانی یائسگی:مصرف هورمون های استروژن و پروژسترون برای کاهش علائم پوکی استخوان. البته این درمان خطر ابتلا به بیماری قلبی ، سرطان سینه و سکته مغزی را افزایش می دهد.
در سال های اخیر دانشمندان گزارش کرده اند که با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به تخمدان های زنانی که زودتر از موعد یائسه شده اند درمان کنند. این ازمایش روی ۳۰ زن ۴۶ تا ۴۹ ساله انجام شده است. اما این درمان هنوز به طور کامل مورد اثبات قرار نگرفته است
منبع:
