زخم معده که از این بیماری با اصطلاح اولسر پپتیک (زخم دستگاه گوارش) نیز یاد میکنند،زخمی است که در قسمت داخلی داخل معده ایجاد می شود. هرگاه تعادل بین اسید معده و سد دفاعی مخاط معده بر هم می خورد، زخم معده ایجاد می شود. ترشح بیش از حد اسید معده به هر دلیلی می تواند منجر به ایجاد زخم گوارشی شود.زخم های گوارشی در هر سنی می توانند بروز کنند.
علل
شایعترین باکتری ایجاد کننده زخم معده، هلیکوباکترپیلوری می باشد. این باکتری در عفونتهای انسانی بسیار شایع است
سایر عوامل مهم زخم معده عبارتند از استفاده بیش از حد از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، رژیم غذایی نامناسب و سیگار کشیدن .
زخم های مکرر معده به این معنی است که شما در حال حاضر یک مورد زخم معده دارید. طبق گزارش انجمن گوارش و متابولیسم آمریکا ، این بیماری هر سال حدود چهار میلیون آمریکایی را مبتلا میکند و شایعترین نوع بیماری معده است. اگر درمان نشود،می تواند منجر به خونریزی یا حتی سوراخ در معده یا روده شود.
علایم
زخم معده گاهی هیچ علامتی ندارد و معمولاً خونریزی معده اولین علامت زخم معده میباشد. از دیگر علایم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
درد شکم شایعترین علامت زخم معده است .
این درد معمولاً در ناحیه میانی بالای شکم،احساس میشود.
این درد سوزشی و تیز میباشد . معمولا چند ساعت پس از صرف غذا و زمان خالی بودن معده وغالباً شب هنگام و ساعات اولیه صبح بروز میکند و میتواند تا چند ساعت نیز ادامه داشته باشد .غذا خوردن، مصرف ضد اسید (آنتی اسید) یا استفراغ میتواند باعث تسکین درد شود.
حالت تهوع ،استفراغ ، کاهش اشتها وکاهش وزن ، وجود خون قرمز تیره در مدفوع ، استفراغ خونی ، کاهش وزن ناگهانی ، از دست دادن اشتها ، گرسنگی بدون دلیل ، بالا آوردن خون، که با رنگ قرمز یا سیاه میباشد نیز از علامت های دیگر زخم معده میباشند
علایم اضطراری :
اگر هر کدام از این علائم را دارید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:
درد شدید، ناگهانی و مداوم معده.
مدفوع خونی یا سیاه.
استفراغ خونریزی یا استفراغ که مانند قهوه است.
راه های تشخیص زخم معده
آزمایش های تصویری تشخیصی عکس‌برداری گوارشی فوقانی (UGI) و یا آندوسکوپی باید انجام شود . آندوسکوپی روش معمولی است که برای تشخیص زخم معده استفاده میشود . آزمایش خون و آزمایش تنفس نیز برای تشخیص هلیکوباکترپیلوری به‌کار می‌روند . آزمایش نمونه بافت نیز بعد از آندوسکوپی برای شناسایی باکتری‌ها انجام میشود.
درمان زخم معده
زخم معده با توجه به دلیل بروز آن درمان میشود تا موجب خونریزی معده نشود. روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
درمان شامل سه گروه آنتی بیوتیک ها ، سرکوب کننده های اسید معده و محافظ های معده است. رژیمهای آنتی بیوتیک توصیه شده برای بیماران ممکن است در مناطق مختلف جهان متفاوت باشند زیرا مناطق مختلف در برابر برخی آنتی بیوتیک ها مقاومت می کنند.
استفاده از تنها یک دارو برای درمان زخم معده توصیه نمی شود. درمان اثربخش اثبات شده، درمان دوره ای ۲ هفته ای به نام درمان سه گانه است. این شامل مصرف دو آنتی بیوتیک برای کشتن باکتری ها و یا یک سرکوب کننده اسید یا محافظ معده می باشد. درمان دو هفته علائم زخم را کاهش می دهد، باکتری ها را می کشد و از عود مجدد زخم در بیش از ۹۰ درصد بیماران جلوگیری می کند.
متأسفانه بدن برخی بیماران ممکن است به این درمان پاسخ مثبتی ندهد . همچنین، آنتی بیوتیک های مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی مانند خفگی، تهوع، استفراغ، اسهال ، مدفوع تیره، طعم فلزی در دهان، سرگیجه، سردرد و عفونت های مخمر در زنان را ایجاد کنند (اکثر عوارض جانبی را می توان با قطع دارو درمان کرد)
