آشنایی با علل و علائم پوکی استخوان و نحوه ی درمان پوکی استخوان
_ پوکی استخوان چیست؟
_چرا به وجود می آید؟
_کدام عوامل خطر ابتلا را افزایش می دهند؟
_علائم و عوارض جانبی پوکی استخوان چیست؟
_انواع آن چیست؟
_چگونه آن را درمان کنیم؟
در این مجله قصد داریم علاوه بر پاسخ به پرسش های مطرح شده , شما را با نکاتی دیگر در رابطه با پوکی استخوان آشنا سازیم.
پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis) , بیماری میباشد که باعث میشود , توده ی استخوان کاهش پیدا کند و استحکام آن ضعیف شود. بهتر است بدانید که اغلب به عنوان بیماری خاموش شناخته میشود زیرا شما نمی توانید احساس کنید که استخوان های شما ضعیف شده است و بسیاری از مردم تا زمانی که استخوان هایشان شکسته نشود نمی توانند بفهمند که استئوپروز دارند.
استئوپروز خطر شکستگی به خصوص در ناحیه مفصل ران , ستون فقرات و مچ دست را افزایش میدهد و در واقع هر ساله حدود ۹ میلیون , شکستگی در سراسر جهان ایجاد میکند ( استئوپروز به عنوان شایع ترین نوع بیماری استخوانی حدود ۱۰میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده است). و هر چند عمدتا بر زنان تاثیر میگذارد اما مردان نیز میتوانند آن را تجربه کنند در حقیقت از هر دو زن یک نفر و از هر چهار مرد یک نفر به علت پوکی استخوان , استخوانهایش میشکند (بالای پنجاه سال).
علت چیست؟
هنگامی که تولید استخوان های جدید با مرگ استخوان های قدیمی برابر نباشد , موجب کاهش تراکم استخوان ها میشود که نتیجه ی آن پوکی استخوان است.
عواملی وجود دارند که میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند. برخی از این عوامل تغییر ناپذیر هستند و از کنترل شخص خارج میباشند اما برخی دیگر از این عوامل را افراد میتوانند با تغییراتی در سبک زندگی کنترل کنند.
عوامل غیر قابل تغییر عبارتند از:
جنسیت: زنان نسبت به مردان , پوکی استخوان را بیشتر تجربه میکنند به خصوص پس از یائسگی.
سابقه خانوادگی: افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها مبتلا است , باید احتیاط بیشتری داشته باشند.
سن: با افزایش سن , به خصوص پس از ۵۰سالگی خطر ابتلا به پوکی استخوان افزایش می یابد.
داشتن استخوان های ضعیف: افرادی که تراکم استخوان های آنها ضعیف است بیشتر به استئوپروز مبتلا میشوند.
هورمون ها: داشتن سطح استروژن پایین در دوران یائسگی در زنان و تستوسترون کم در مردان در ابتلا به استئوپروز موثر است.
عوامل قابل تغییر عبارتند از:
سیگارکشیدن
مصرف بیش از حد الکل
کمبود کلسیم و ویتامینD در رژیم غذایی
عدم تمرینات فیزیکی و ورزش
استفاده طولانی مدت از داروهای خاص از جمله گلوکوکورتیکوئیدها و برخی از داروهای ضد انعقاد.
انواع پوکی استخوان
اولیه : این نوع از پوکی استخوان بیشتر در زنان و به خصوص پس از یائسگی به وجود می آید و باعث میشود سطح استروژن به شدت کاهش پیدا کند که نتیجه ی آن کاهش تراکم استخوان ها و پوکی استخوان است.(سن ۵۵سالگی تا ۷۰سالگی)
ثانویه: گاهی اوقات , پوکی استخوان به علت بیماری یا درمان پزشکی به وجود می آید که میتواند بر استخوان ها تاثیر بگذارد و موجب شکستگی استخوان ها شود که به این وضعیت استئوپروز ثانویه یا پوکی استخوان ثانویه میگویند.
بیماری ها و اختلالاتی که میتوانند باعث نوع ثانویه شوند عبارتند از:
بیماری کوشینگ
اختلال در کبد
بی اشتهایی و بی خوابی
آرتریت روماتوئید
بیماری سلیاک
مولتیپل اسکلروزیس
بیماری مزمن انسدادی ریه
هیپرپاراتیروئیدیسم
هیپرکورتیزولیسم
تالاسمی
میلومای چندگانه
بیماری سلیاک
لوسمی
دیابت
داروها یا مواد شیمیایی زیر نیز میتوانند باعث پوکی استخوان شوند:
کورتیکواستروئیدها
لیتیوم
باربیتورات ها
آنتی اسیدها حاوی آلومینیوم
بهتر است بدانید که درمان پوکی استخوان ثانویه میتواند پیچیده باشد .
علائم و عوارض :
در مراحل اولیه , پوکی استخوان اغلب نشانه ای را ایجاد نمی کند. در بیماری خاموش ( پوکی استخوان ) با گذشت زمان , فرد علائم را احساس میکند و دچار درد در ناحیه ستون فقرات و برخی دیگر از قسمت های بدن میشود. شکستگی استخوان , جدی ترین عارضه میباشد و در برخی موارد حتی میتواند مرگ را به همراه داشته باشد. شکستگی های استخوانی مرتبط با پوکی استخوان بیشتر در ناحیه ستون فقرات دیده میشوند و پس از آن مچ , باسن و لگن را تحت تأثیر قرار میدهد.
به غیر از ایجاد درد , میتواند تحرک را کاهش دهد و بر وضعیت احساسی تاثیر بگذارد و منجر به افسردگی یا اضطراب شود.
درمان :
انواع روش های درمانی و تغییر در سبک و شیوه زندگی میتوانند به کاهش پوکی استخوان کمک کنند و همچنین برخی داروها میتوانند شکستگی استخوان ها را تسکین دهند که شما باید با پزشک خود در رابطه با بهترین استراتژی صحبت کنید.
انواع مختلف داروها برای درمان استئوپروز تجویز می شوند، از جمله:
داروهای ضد انعقاد – که شامل بیس فسفونات ها، هورمون درمانی و بعضی از داروهای دیگر است.
بیس فسفونات ها عبارتند از:
Fosamax یا Binosto (آلندرونات)
Actonel یا Atelvia (risedronate)
Boniva (ibandronate)
Reclast (zoledronic acid)
برخی از این داروها برای زنان و برخی دیگر برای مردان تجویز میشوند. عوارض جانبی رایج از بیس فسفونات ها شامل: مسائل مربوط به دستگاه گوارش مانند حالت تهوع، سوزش سر دل و درد معده می باشد. ( این داروها باید با تجویز پزشک مورد استفاده قرار گیرند زیرا در برخی موارد عوارض جانبی میتوانند به همراه داشته باشند).
منبع:
everydayhealth.com