افسردگی فصلی یا پاییزی (Seasonal Affective Disorder)

 

این شکل از افسردگی فصلی یا افسردگی پاییزی گفته می شود شبیه همان افسردگی است که میشناسیم اما تفاوت اصلی آن اینست که در فصلهای خاصی از سال به سراغ افراد می آید.

یک شکل از افسردگی‌های فصلی نیز در بهار ویا تابستان مشاهده می‌شود که در این حالت علائم فرد معکوس افسردگی پاییزی است و دچار سرخوشی و حالت‌های پرانرژی و یا حالتهای غیر نرمال دیگر می‌شود.

 

شاید تعجب آور باشد که آب و هوا بتواند تا این حد روی خلق و خوی و حالتهای  افراد تاثیر گزار باشد.. اما واقعیت این است که دیدن درختان که به تدریج رنگ می‌بازند و هوا که رو به سردی می‌گراید، اثراتی در روان ما می‌گذارند که  شاید خودمان نیز  به آن آگاه نباشیم.

افسردگی فصلی فرایندی است که  تعداد زیادی از افراد  به آن مبتلا می‌شوند اما حتی شاید خود این افراد از آن بی اطلاع باشند. بسیاری از افراد با فرا رسیدن پاییز، دست به گریبان نشانه‌های این افسردگی می‌شوند نشانه‌هایی مثل احساس بی‌حالی، احساس خستگی با وجود استراحت کافی، احساس اضطراب و غمگینی. حتی بعضی افراد که به طور معمول زندگی خلاق و شادی دارند در این فصل دچار انزوا و بی‌تحرکی می‌شوند.

نشانه های افسردگی پاییزی

کاهش انرژی، بی‌تحرکی، پایین آمدن عملکرد و فکر کردن مداوم راجع به مرگ از علائم افسردگی پاییزی است.

 

سایر علایم:

• احساس بیحالی و خستگی
• تمایل به خوابیدن بیش از مقدار نرمال
• زیاد خوردن
• بالا رفتن وزن
• ولع زیاد برای خوردن کربوهیدرات وقندها مثل ماکارونی  و نوشابه و ..
• تمایل به انزوا و دوری گزیدن از جمع

دلایل  افسردگی فصلی (افسردگی پاییزی)

با شروع پاییز و با کم شدن  طول روزها و کاهش میزان وشدت نور خورشید بعضی افراد دچار حالتهای افسردگی می‌شوند که بعد از مدتی این حالت از بین می‌رود، اما افرادی که مبتلا به اختلال تاثیر فصلی  S.A.D هستند حالت افسردگی شدیدتری را تجربه می‌کنند.

این شاخه از افسردگی از الگوهای چرخش فصلی تبعیت می‌کند و عمدتا در پاییز و زمستان تظاهر می‌یابد.

به دلیل حساسیت سیستم مغزی نسبت به کاهش و همچنین بالا رفتن میزان هورمون ملاتونین این نوع افسردگی بروز مینماید

وقتی فصل بهار می‌رسد این علائم به تدریج از بین می‌روند. پزشکان معتقدند این اختلال یک مشکل واقعی است و نیاز به تشخیص، و اغلب نیاز به درمان دارد.

 

عوامل خطر

اختلالات روانی فصلی در زنان بیشتر از مردان تشخیص داده می شود. و در بزرگسالان جوان بیشتر از بزرگسالان مسن اتفاق می افتد.

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به افسردگی فصلی را افزایش دهد عبارتند از:

۱- سابقه خانوادگی

۲- ابتلا به افسردگی عمده یا اختلال دو قطبی. اگر یکی از این شرایط را داشته باشید علائم افسردگی ممکن است در حالت افسردگی فصلی بدتر شود.

۳- زندگی به دور از خط استوا. به نظر می رسد افسردگی فصلی در بین افرادی که در شمال یا جنوب استوا زندگی می کنند شایع تر است.که  ممکن است به دلیل کاهش نور خورشید در طول زمستان و روزهای طولانی تر در ماه های تابستان باشد.

 

روشهای درمان و پیشگیری

استفاده از نوردرمانی (استفاده از لامپ های فلورسنت برای بیمار تا بتواند نور را دریافت کند )

قرار گرفتن در معرض نورآفتاب

مصرف ویتامین D

پرداختن به کارهای لذت بخش

ورزش کردن به صورت جدی

رنگ درمانی ( رنگ های روشن و گرم باعث ایجاد حس بهتر می شوند)

استفاده از گیاهان و گل هادر فضای خانه

رایحه‌های خوش مانند اسطوخودوس عطر گل رز، گل بابونه، گل شمعدانی و روغن‌های معطر گیاهی برای این کار مناسب هستند. عطر پوست مرکبات مثل پرتقال و لیمو نیز باعث احساس نشاط و سرحالی می‌شوند.

ریلکسیشن  با گوش دادن به آهنگی آرامبخش ، چشمان خود را بسته و ب تمرکز کنید، به این صورت که در ذهنتان آسمان آبی بزرگی را متصور شوید که تمامی مشکلات، سختی ها و دل تنگی هایتان به شکل ابرهای سفیدی در جایی نزدیک به افق ( یعنی در جایی دور) در حال فرار از شما هستند. با تکرار این تمرین در  طول روز به مرور احساس بهتری خواهید داشت و مشکلات، حالتها و افکار منفی از شما  دور خواهند شد.

 

در موارد حاد وشدید مراجعه به روانپزشک و شروع پروسه درمان دارویی الزامی است.

داروهای ضد افسردگی در درمان افسردگی پاییز مفید هستند. از آنجا که داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند غالباً کارساز نیستند، پزشکان معمولاً مهار کننده های انتخابی  سروتونین (SSRI ها) را انتخاب می کنند. این کار با افزایش سطح سروتونین انجام می شود ، و تأثیر مثبتی در خلق و خو ، خواب و خوردن دارد.

 

ترکیب روش های درمانی و اقدامات پیشگیرانه به بهترین وجه برای برطرف کردن علائم شما کاملاً تشخیصی و سلیقه ای خواهد بود و باید با پزشک خود صحبت کنید.

 

پیشگیری و درمان افسردگی پاییزی در طب سنتی

پرخوری نکنبد

پرهیز از  آب سرد

نخوردن غذاهای شور، ترش و تند

پرهیز از خوردن سوسیس، کالباس

اجتناب از خواب نیمروز

نخوردن چای پر رنگ، قهوه، سس گوجه